چکیده:
درک صحیح از معانی عمیق آیات قرآنی در باره حجاب، مستلزم شناخت واژگان قرآنی است. در معناشناسی که یکی از شاخههای زبانشناسی جدید است، به دنبال معنای واژه در بافت یا گفتمان شکل گرفته هستیم. قرآن لایههای معنایی متعددی دارد که کشف مفاهیم آن میتواند از طریق علم معناشناسی صورت گیرد. این نوشتار، با دقت در واژههای مرتبط با حجاب، در پی معنای آن بر اساس کتابهای لغت و تفسیر، در تشخیص معانی لغت شناسانه و معناشناسانه از الفاظ مربوط به حجاب است. این کار، از طریق رابطه همنشینی و جانشینی به بررسی پیوند میان واژگان مختلف به مطالعه معناشناسانه لفظ «حجاب» در قرآن میپردازد، که در یک زنجیره گفتاری هستند و یا واژههایی که لزوما حضور فیزیکی در جمله ندارند ولی مـیتوانند بـه جای هم انتخاب شوند. واژههای ستر، غطاء، خمار، جلباب، تبرّج، برخی از واژههای مورد بررسی در این مقالهاند.
Understanding the deep meanings of Qur'anic verses about hijab requires understanding the Quranic vocabulary. In semantics, which is one of the branches of modern linguistics, we look for the meaning of the word formed in a context or discourse. The Quran has many semantic layers that can be discovered through semantic science. This essay, carefully focused on the words related to the hijab, seeks the meaning of hijab on the basis of word books and commentary books, to identify the literal and semantic meanings of the words about hijab. This work studies the semantics of the term "hijab" in the Qur'an through conjunction and substitution relationship examining the connection among different words, which is in a chain of words, or words that do not necessarily have a physical presence in the sentence but can be substituted each other. The words “Setr”, “Ghata’”, “Khamar”, “Jalbab”, “Tabarruj” are some of the words examined in this article.
خلاصه ماشینی:
(آذرنوش، 1382: 277) حاصل آنكه جستجو در كتب لغت و تأمل در تعاريف واژه حجاب حاكي از آن است كه در معناي لغوي حجاب، دو مفهوم قابل تمايز از هم وجود دارد؛ مفهوم اول، جدا كردن دو چيز، مرز گذاشتن ميان آنها و فاصله انداختن بين دو امر ميباشد كه اين معنا از واژههاي حائل، مانع و حاجز مستفاد است.
(طباطبايي يزدي، 1422: 1/ 392؛ خميني، 1366: 364) كاربرد قرآني واژه حجاب در قرآن كريم، در مجموع، كلمه حجاب در هفت مورد به كار رفته كه در همه موارد به معناي لغوي آن استفاده شده و حجاب شرعي در قالب تعابير ديگري تبيين و تشريح گرديده است: 1- خداوند در سوره اعراف، ضمن بيان سرگذشت بهشتيان و دوزخيان ميفرمايد: «و بينهما حجاب و علی الاعراف رجالٌ يَعْرِفونَ بسيماهُم» (اعراف/46) در روز جزا ميان بهشتيان و دوزخيان حجاب و حائلي است كه به وسيله آن، اين دو گروه از همديگر متمايز و جدا ميشوند.
» (حسيني موسوي، 1396: 3/245) ملاحظه گرديد كه در قرآن در همه مواردي كه از واژه حجاب استفاده شده، معناي لغوي آن - كه همان پرده، حائل و سدّ ميان دو چيز است - منظور نظر بوده (اعم از اينكه اين حائل، مادي و ظاهري باشد و يا باطني و معنوي) و در هيچ موردي حجاب در معناي پوشش زن (كاربرد فقهي آن) به كار نرفته است.