چکیده:
منظومه مهر و ماه داستان غنایی جمالی دهلوی مربوط به قرن دهم است که کهن الگوی سفر قهرمان با بیشتر مراحلش در آن نمود می یابد. ماه شاهزاده بدخشان که به صورت غیرمعمول تولد یافته است، با دیدن رویای مهر، شاهزاده مینا سفر می آغازد و با گذر از آزمون های پرخطر به معشوق رسیده فنا را نیز تجربه می کند. این سفر که از شرق به غرب - غرب نماد فنا است-صورت می گیرد سیر و سلوکی است عرفانی که با کهن الگوی سفر قهرمان جوزف کمپبل قابل تطبیق است. در این منظومه مانند بیشتر داستان هایی که کهن الگوی سفر قهرمان در آن دیده می شود، یاریگران و نیروهای ماورا طبیعی، قهرمان را درگذر از آزمون های سخت یاری داده تولد دوباره و فنای وی را میسر می سازند. این سفر چون اغلب سفرهای قهرمان اسطوره ای در یک رفت و بازگشت حرکت دایره واری نمود می یابد.
There is a great accordance between Campbell’s mono myth and the archetype of hero’s journey in the epopee of “Mehro-mah”. Mah, Bedakhshan’s prince, has been invited to a journey by seeing a dream about Mehr who is the princess of Rome. King of Bedakhshan attempts to present that dream as an imagination and not real and avoid his son of going to that far land. However, the mendicant of Bedakhshan cave encourages Mahr to start his journey with mercury. In his journey, Mah encounters so many dangers and was able to overcome the examinations and finally marries Mehr. After getting together with his beloved, he feels reluctant to return to his home town. However, in one Spring celebration he suddenly remembers of his father and land. At the same time Khezr appears in front of him and informs him of his father’s death. The shocking news turns Mah in such a distressed condition that leads to his death. Later Mehr and other close friends of them also passed away and they were all buried in a garden which was later called “Rozatol-ahbab”.This essays tries to match the steps of hero’s journey to Campbell’s theory. The archetype of journey to which most of the hero’s journey can be matched has been founded by Josef Campbell based on Jung’s opinion. According to this theory the hero’s journey is constructed in three levels : 1.transformation 2.atonement 3.return. the main core of this theory is called mono myth.
خلاصه ماشینی:
بررسی سفر قهرمان در منظومة مهر و ماه جمالی دهلوی براساس الگوی کمپبل عاتکه رسمی * استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان سکینه رسمی دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز چکیده منظومة مهر و ماه، داستان غنایی جمالی دهلوی، مربوط به قرن دهم است که کهنالگوی سفر قهرمان با بیشتر مراحلش در آن نمود مییابد.
در منظومة مهر و ماه، قهرمان با دیدن رؤیایی قدم به راه میگذارد و طی مراحل پرمخاطره، به کمال دست مییابد و به هدف انسانی خویش نائل میشود و به فردیت میرسد؛ این داستان دراصل ساده، ولی مشحون از رموز و نکات عرفانی است که تاحد زیادی با «اسطورة یگانه»ی کمپبل قابل تطبیق است.
پیشینة تحقیق درمورد سفر قهرمان در ادب فارسی تحقیقاتی چند صورت گرفته است؛ از آن جمله است: «تبیین کهنالگوی سفر قهرمان براساس آرای یونگ و کمپبل در هفتخوان رستم» (طاهری و آقاجانی، 1392)؛ «بررسی دو شخصیت اصلی منظومة ویس و رامین براساس الگوی سفر قهرمان» (عبدی و صیادکوه، 1392)؛ «بررسی داستان «عجیب و غریب» در هزارویک شب براساس الگوی سفر قهرمان جوزف کمپبل» (آقاجانی زلتی و خزانهدارلو، 1395)؛ «تحلیل سفر قهرمان در دارابنامة طرسوسی براساس الگوی جوزف کمپبل» (ذبیحی و پیکانی، 1395)؛ «سفر قهرمان در داستان «حمام بادگرد» براساس شیوة تحلیل کمپبل و یونگ» (حسینی و شکیبی ممتاز، 1391).
درمورد این اثر ارزشمند بهجز دو مقالة «تحلیل عملکردگونة روایت و شتاب منفی داستانی در زبان غنایی مطالعة موردی: منظومة مهر و ماه جمالی دهلوی» (طلایی و نصر اصفهانی، 1395) و «مقایسة داستانهای عشقی شاهنامة فردوسی با مثنوی مهر و ماه» (کاظمی، 1395) هیچ تحقیق دیگری صورت نگرفته است.
"Safar-e- Gahramān dar Dastān-e- Hammām-e- Bādgerd, bar Asās-e- Shiyveh-ye Tahlil-e- Campbel va Jung".
"Tahlil-e- Safar-e Gahramān dar Dārābnāmeh Tarsosi bar Asās-e- Olgoo-ye Jozef Campbel".