چکیده:
ماه رمضان برای ترکمن ها ماهی سرشار از برکت می باشد به همین سبب از هیچ تلاشی برای هرچه
بهتر برگزار شدن آداب و آیین های این ماه مبارک، فروگذار نمی کنند. اقوام ترکمن نه تنها به آداب
مذهبی ویژه ماه مبارک رمضان عمل می کنند بلکه در کنار آیین های مذهبی، برخی رسوم بومی خود
را با این ماه هماهنگ و هم سو کرده اند. در این مقاله به بخشی از آداب و رسوم و سنت های مردم
ترکمن در طول ماه رمضان مانند پیشواز یا اوتورمق، آداب رویت هلال ماه رمضان، تشخیص وقت
سحر، سحری خوردن یا آغزبک لمه برپایی مجلس ختم قرآن یا مقابله، افطار یا آغزآچ مق اشاره شده
است. داده های این مقاله به صورت مشاهده مشارکتی و میدانی توسط فرهنگیاران در دو زمان
متفاوت گردآوری شده و به شیوه اسنادی تنظیم شده است.
خلاصه ماشینی:
آيين هاي ماه رمضـان از چنـد روز پـيش از حلـول ايـن مـاه بـا خانه تکاني و رسيدگي به نظافت منزل و نظافت فردي آغاز ميشـود و در پـي آن آداب روزه پيشواز گرفتن ، رؤيت هلال ماه ، تهيه غذاهاي سحر و افطاري، اعلام وقت سـحر و افطار، آداب شب هاي احيا و بيشمار رسم و آيين گوناگون براي روزهاي مختلـف مـاه رمضان قرار ميگيرد تا روز پاياني که برابر است با عيد فطر و سنت هاي مربوط بـه ايـن روز بزرگ .
otormaq رمضان در ميان اهل سنت گنبدکاووس و بندر ترکمن ١٧٣ جلوه هاي رفتاري استقبال از ماه مبارک رمضان در ميان ترکمن ها رسم است خانواده هايي که از نظر مـالي وضـعيت بهتـري دارنـد، چند عدد گوسفند را از پيش پروار ميکنند و در اولين روز ماه رمضـان مـيکشـند و از گوشت آن ها براي تهيه غذاهاي اين ماه استفاده ميکنند.
čekderma رمضان در ميان اهل سنت گنبدکاووس و بندر ترکمن ١٧٩ چکدرمه برنجي است که با گوجه فرنگي، گوشت و پيازداغ مخلوط شده و ميپزند؛ براي چاشني اين غذا از فلفل ساييده ١ و ناردان ٢ استفاده ميکنند.
xormali čorak رمضان در ميان اهل سنت گنبدکاووس و بندر ترکمن ١٨٣ چورک ١ يعني «نان جزغاله دار» که به خمير اين نان جزغاله اضافه ميکنند يـا بـه شـکل بورگ درست ميکنند يعني سيب زميني پخته را با نمک و ناردان و فلفل سـاييده و پيـاز به خمير نان ميافزايند.