چکیده:
«ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎری ﻫﺎی رﻓﺘﺎری داﻧﺶ آﻣﻮزان دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اردﺑﯿﻞ و ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ آن» در ﺳﺎل 1388 آﻏﺎز ﺷﺪ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﯿﻦ 6945 داﻧﺶ آﻣﻮزان دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ رﺷﺘﻪ ﻫﺎی رﯾﺎﺿﯽ، ﺗﺠﺮﺑﯽ و اﻧﺴﺎﻧﯽ 149 ﻧﻔﺮ ﭘﺴﺮ و 217 ﻧﻔﺮ دﺧﺘﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﺧﻮﺷﻪ ای ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﺑﻄﻪ ی ﻧﺎﻫﻨﺠﺎری ﻫﺎی رﻓﺘﺎری داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﻓﺮدی آﻧﺎن ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻦ، ﺟﻨﺲ، ﭘﺎﯾﻪ و رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺧﻮد ﭘﻨﺪاره ی داﻧﺶ آﻣﻮزان و وﺿﻌﯿﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ و ﺑﺮﺧﯽ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﻈﯿﺮ ﺑﻌﺪ ﺧﺎﻧﻮار، ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ و ﻧﻮع ﻣﺴﮑﻦ، ﺷﻐﻞ و ﺗﺤﺼﯿﻼت واﻟﺪﯾﻦ، ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﺎدی ﺧﺎﻧﻮاده، ﻣﯿﺰان ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺑﺎ واﻟﺪﯾﻦ و ﻧﻈﺎرت و ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺎﻧﻮاده و ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻮع دوﺳﺘﺎن و ﻣﯿﺰان ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺑﺎ آن ﻫﺎ، ﻧﺤﻮه ﮔﺬراﻧﺪن اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ و ﭘﻨﺪاﺷﺖ از ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﻣﺪرﺳﻪ ای داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﻈﯿﺮ ﭘﻨﺪاﺷﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان از ﻣﻌﻠﻢ، ﻣﺪﯾﺮ و ﻣﻌﺎوﻧﺎن و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﮐﻨﺘﺮل اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﯾﺎدﮔﯿﺮی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺸﺎر ﺳﺎﺧﺘﺎری و ﺧﺮده ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. داده ﻫﺎ ﺑﻪ روش ﭘﯿﻤﺎﯾﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ از 14 ﻣﺪرﺳﻪ ﺟﻤﻊ آوری و ﺑﻪ ﮐﻤﮏ آزﻣﻮن ﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ آﻣﺎری(Spss )در دو ﻗﺴﻤﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺪ. ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻦ، ﺟﻨﺲ، وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺧﻮد ﭘﻨﺪاره، ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﺎدی ﺧﺎﻧﻮاده، ﻧﻮع ﻣﺴﮑﻦ، ﻣﯿﺰان ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺑﺎ واﻟﺪﯾﻦ و ﮐﻨﺘﺮل و ﻧﻈﺎرت ﺧﺎﻧﻮاده، ﻧﺤﻮه ی ﮔﺬراﻧﺪن اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ، ﻧﻮع دوﺳﺘﺎن و ﭘﻨﺪاﺷﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان از ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﭘﻨﺪاﺷﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان از معلم، ﻣﺪﯾﺮ و ﻣﻌﺎوﻧﺎن ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار در ﻧﺎﻫﻨﺠﺎری رﻓﺘﺎری داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اردﺑﯿﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
خلاصه ماشینی:
در این مطالعه رابطه ی ناهنجاریهای رفتاری دانش آموزان با برخی از ویژگیهای فردی آنان نظیر سن ، جنس ، پایه و رشته تحصیلی، وضعیت تحصیلی، خود پنداره ی دانش آموزان و وضعیت جسمانی و برخی ویژگیهای خانوادگی دانش آموزان نظیر بعد خانوار، محل سکونت و نوع مسکن ، شغل و تحصیلات والدین ، کفایت مادی خانواده ، میزان پیوستگی با والدین و نظارت و کنترل خانواده و با برخی از ویژگیهای اجتماعی دانش آموزان نظیر نوع دوستان و میزان پیوستگی با آن ها، نحوه گذراندن اوقات فراغت و پنداشت از جامعه و با برخی از ویژگیهای مدرسه ای دانش آموزان نظیر پنداشت دانش آموزان از معلم ، مدیر و معاونان و امکانات مدرسه بررسی شده است .
یافته های این تحقیق حاکی از آن است که سن ، جنس ، وضعیت تحصیلی و خود پنداره ، کفایت مادی خانواده ، نوع مسکن ، میزان پیوستگی با والدین و کنترل و نظارت خانواده ، نحوه ی گذراندن اوقات فراغت ، نوع دوستان و پنداشت دانش آموزان از جامعه ، پنداشت دانش آموزان از معلم ، مدیر و معاونان مدرسه به عنوان عوامل تأثیرگذار در ناهنجاری رفتاری دانش آموزان شهرستان اردبیل میباشند.
پیچیدگی عوامل مؤثر بر پدیده ناهنجاری های رفتاری سبب شده که نظریه پردازان و محققان علوم اجتماعی از دیدگاه ها و زوایای مختلفی به موضوع نگاه کنند؛ لذا در پژوهش حاضر عوامل موجد ناهنجاری های رفتاری در دانش آموزان در قالب چهار مقوله :خانوادگی، اجتماعی، مدرسه ای و زمینه ای با تکیه بر چهار نظریه برجسته جامعه شناسی مسایل اجتماعی: ١- یادگیری اجتماعی ٢- کنترل اجتماعی ٣- خرده فرهنگی و ٤- فشار ساختاری مورد بررسی قرار گرفتند.