چکیده:
در یان مقاله سعی کردهایم نگرش جدیدی را در خصوص کارکرد بنگاههای تعاونی اعمال نموده و تعاونی را به عنوان یک نظام اقتصادی که میتواند دربردارندهء همه ویژگیهای نظامهای رایج اقتصادی باشد مورد مطالعه قرار دهیم.در این ارتباط تلاش گردیده است ضمن بیان ادبیات مربوط به نظام تعاونی،بنگاههای تعاونی در قالب یک نظام اقتصادی از حیث روح و شکل و محتوا مورد مداقه و بررسی قرار گیرد و«نهاد»های این نظام به همراه ویژگیهای آن معرفی و تشریح شود،توسعهای که به عنوان مظروف چنین نظامی شکل میگیرد نیز مورد تبیین قرار گرفته و در پایان نتیجهگیری شده است که چون نظام اقتصادی تعاونی یکی از بهترین شرایط را برای توسعهء اقتصادی کشورهای در حال توسعه دارد،لذا بسیار مناسب است که این کشورها با توجه به مقتضیات حاکم بر اقتصاد خودشان این نظام را به عنوان نظام«واسط»به سمت توسعهء اقتصادی،به کار گیرند و مورد بهرهبرداری قرار دهند.
خلاصه ماشینی:
"به همین جهت است که ادعا میشود،نهاد انگیزه به عنوان روح نظام اقتصادی کارایی دارد و دلیل هم آن است که برای سؤال عده زیادی که بر آن هستند با توجه به اینکه انگیزه فعالیتهای اقتصادی انسانها امور مادی و مالی است و این امر در تعاونیها یافت نمیشود لذا کسی انگیزهء کار در شرکتهای تعاونی را ندارد خصوصا اینکه مالکیت هم مشاع است و ممکن است همهء عایدی ناشی از تمامی کار یک فرد به خاطر سهلانگاری و کمکاری احتمالی اشخاص دیگر به خود او برنگردد و منافع حاصل از کار گروهی از اعضاء بین همه صرف نظر از میزان تلاش و همکاری آنان در امر تولید و یا ارائه خدمات توزیع گردد،پاسخ قانع کننده دارد.
در چنین فضای غمباری که عدهای رسیدن این کشورهای را به توسعهیافتگی بعید میدانند و در ذهن نخبگان کشورهای یادشده نیز در مواردی رگههایی از ناامیدی و یأس به چشم میخورد،به نظر میرسد تعاون یک نظام ناسب برای توسعه اقتصادی باشد؛نظامی که میتواند همگام با سیاستهای دولت در بهبود شرایط زندگی، کار،تولید،ازتقای سطح درآمد و وضعیت اجتماعی مردم مؤثر باشد و چنانچه بهطور واقعی مورد حمایت قرار گیرد،بار هزینههای دولتی را کاهش داده و به تدریج با استقرار شرایط مناسب سبب شود که طبقات مختلف مردم در مسائل اقتصادی مربوط به خود تصمیمگیرنده بوده متناسب با برنامههای عمومی فعالیتهای اقتصادی مرتبط را برعهده گیرند."