چکیده:
از دغدغه های اصلی کشورهای درحال توسعه، قرار گرفتن در مسیر رشد و توسعه یافتگی است. مرور ادبیات رشد اقتصادی نشان میدهد که کیفیت نهادها و زیرساختهای اجتماعی در کشورهای درحال توسعه از عوامل مهم تاثیرگذار بر رشد و توسعه اقتصادی محسوب می شوند. بسیاری از تحلیلگران نیز بر این باورند که در بین عوامل نهادی، حاکمیت قانون یکی از مهم ترین مولفه های نظام مناسب برای سرمایه گذاری و رشد اقتصادی است. هدف مطالعه حاضر، بررسی تاثیر متغیرهای نهادی بر رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه و توسعه طی دوره زمانی 2015-1995 است. بدین منظور از مدل رگرسیونی انتقال ملایم تابلویی (PSTR) استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل، با رد فرضیه خطی بودن، یک مدل دو رژیمی با حد های آستانه ای 1627/ 0 و 625/ 0 را برای شاخص متغیرهای نهادی در کشورهای تحت بررسی پیشنهاد مینماید. نتایج مطالعه حاکی از تاثیرگذاری مثبت شاخص حاکمیت قانون بر رشد اقتصادی، البته با شدت بیشتر در رژیم دوم است. نتایج هم چنین نشان میدهند که در هردو رژیم متغیرهای شاخص های کیفیت نهادی، آزادی اقتصادی، سرمایه انسانی و سایر متغیرهای کنترلی تاثیر مثبت بر رشد اقتصادی دارند. و شدت تاثیر گذاری متغیرها با تغییر رژیم در هردو گروه کشورهای مورد مطالعه با بهبود کیفیت نهادی بیشتر میشود.
خلاصه ماشینی:
بر اساس مدلهای رشد اقتصادی متعارف، الگوی رگرسیونی انتقالی ملایم تابلویی زیر را برای بررسی این اثرگذاری غیرخطی لحاظ نمودهایم: (رجوع شود به تصویر صفحه) که در آن EG (رشد درآمد سرانه واقعی)، ) برداری از متغیرهای توضیحی مدل)، شامل متغیرهای: (رشد درآمد سرانه واقعی اولیه)، KI (سهم سرمایهگذاری از تولید ناخالص داخلی)؛ EFI (شاخص متغیرهای آزادی اقتصادی)؛ IG (برداری از متغیرهای شاخصهای نهادی)؛ و در نهایت، متغیرهای 1 (شاخص بهداشت و سلامت به عنوان جایگزین متغیر سرمایه انسانی)، 1 (متوسط سطح تحصیلات به عنوان جایگزین متغیر سرمایه انسانی) که در گزارشهای (UNDP) شاخصی برای سرمایه انسانی ارائه میدهد و مشتمل بر سه شاخص امید به زندگی (که شاخصی برای بهداشت و سلامت در جامعه است)، تحصیلات، و درآمد سرانه است؛ اما از آنجا که وجود درآمد سرانه باعث ایجاد همبستگی در مدل حاضر میشود، پس در این پژوهش، از شاخص کلی استفاده نشده بلکه شاخص دوران تحصیلات و امید به زندگی جداگانه وارد مدل شدهاند.
در رژیم اول، یعنی بخش خطی مدل رگرسیون انتقال ملایم دادههای ترکیبی که در آن مقدار تابع انتقال صفر در نظرگرفته شده است، بر اساس ادبیات همگرایی اقتصادی ضریب لگاریتم تولید ناخالص سرانه اولیه منفی و بین یک و صفر است و متغیرهای نرخ رشد سرمایه انسانی و سرانه سرمایه فیزیکی، شاخص آزادی اقتصادی، و شاخصهای کیفیت نهادی تاثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی در کشورهای درحالتوسعه (G8) و توسعهیافته (G7) دارند.