چکیده:
آنچه در مطالعات فرهنگی و رسانهای اهمیت زیادی دارد شیوة بازنمایی نقشها، خردهفرهنگها، گروهها، اقوام، جنسیت و غیره است. حال هنگامیکه پای مخاطب کودک به میان میآید، اهمیت این آموزشها دوچندان میشود، زیرا کودکان با تماشای ژانر محبوبشانـ انیمیشنـ آموزشهای مقدمانی در رابطه با نقشها، کلیشهها و هویت جنسیتی را میآموزند. هدف این مقاله مقایسة انیمیشنهای مهارتهای زندگی برای کودکان و بچههای ساختمان گلها از منظر جنسیت است. مقالة پیش رو با تکیه بر تحلیل کیفی و رویکرد نشانهشناختی براساس آرای جان فیسک به واکاوی و بررسی کلیشههای جنسیتی رایج در دو مجموعة ذکرشده میپردازد. بدین منظور، همة قسمتهای دو انیمیشن مطالعه شدند. نتایج تحقیق نشان میدهد در هر دو برنامه از لحاظ تعداد کاراکترها زنان و مردان به میزان تقریباً برابر بازنمایی شدهاند. در مجموعة مهارتهای زندگی برای کودکان مردان اغلب با صفات برتر و شایستهتری مانند قدرت تفکر و تصمیمگیری بالا، دانایی و کاردانی، اعتمادبهنفس بالا، ارتباطات اجتماعی گسترده، خوشرویی و خوشصحبتی بازنمایی شدهاند. درحالیکه بازنمایی زنان اغلب با بدنمایی و توأم با کلیشههای جنسیتی سنتی مانند غرغرکردن، شایعهپراکنی، وابستگی و عدم استقلال شخصی، غیبتکردن، عدم کنترل خشم و پرخاشگری، گریهکردن در هنگام مشکلات و دستپاچگی است. در مقابل، انیمیشن بچههای ساختمان گلها نگاهی مثبتتر و مساواتطلبانهتری به جنسیت دارد. مردان در این مجموعه با صفاتی چون خانوادهدوستی، قدردانی، مبادی آداب و اجتماعیبودن، پرتلاش و حمایتگربودن به تصویر کشیده شدهاند و در بازنمایی زنان صفات بارزی چون زیبایی و آراستگی، آیندهنگری، توجه به جزئیات، تجهیز به مهارتهای متعدد، تسلط بر خود و منطقیبودن، باانگیزه و مستعد مشهود است.
خلاصه ماشینی:
com تاریخ دریافت : ١٣٩٨/١/١٩، تاریخ پذیرش : ١٣٩٨/٢/١٧ مقدمه و بیان مسئله نقش های جنسیتی شامل رفتار و نگرش هایی است که برای زنـان و مـردان در فرهنگـی خـاص مناسب قلمداد می شود و در جریان اجتماعی شدن از همان سال هـای ابتـدای کـودکی آموختـه می شوند.
این امر که زنان و مردان در انیمیشن هـای بـومی بـا چـه کلیشـه هـا و ویژگی های جنسیتی به تصویر کشیده می شوند و گسترٔە نقش های جنسیتی که به آنان واگـذار می شود چیست ، در شکل گیری تصورات جنسیتی کودکان از خودشان بسیار مؤثر است .
آنچه در رأس اهداف این پژوهش می گنجد پاسخ گویی به ایـن سـؤال اسـت که نقش های جنسیتی محول شده به کودکان و بزرگ سالان در انیمیشن هـای ایرانـی بچـه هـای ساختمان گل ها و مهارت های زندگی برای کودکان چیست ؟ جنسیت و هویت جنسی در هـر دو انیمیشن ایرانی همسان و مشابه بازنمایی شده اسـت یـا هریـک از ایـن انیمیشـن هـا بازنمـایی متفاوت و ویژه ای از جنسیت را ارائه می دهند؟ در صورت تفاوت در نوع بازنمایی چه مؤلفه هـای متمایزی را می توان برای این مجموعه ها در نظر گرفت ؟ مبانی نظری نشانه شناسی برای فهم و خوانش نحؤە برساخت پیام های رسانه ای ابتدا باید رمزها و پیام های موجود در آن را واکاوی کنیم .
آنچه انیمیشن مهارت های زندگی برای کودکان بازنمایی می کند، کلیشه ها و الگوهای سنتی از هویت جنسیتی است .