چکیده:
از جمله مباحثی که در عصر کنونی مورد توجه پژوهشگران حوزه های قرآنی قرار گرفته است، روش شناسی تفسیر قرآن کریم می باشد. این اهمیت و توجه به ابعاد مختلف روش شناسی تفسیر از آن جهت می باشد که باعث دستیابی به روش صحیح تفسیر قرآن کریم می شود. همچنین زمینه را برای طبقه بندی تفاسیر بر مبنای معیارهای روش شناسی فراهم و الزامات روش شناسی تفاسیر را بیشتر روشن می کند. یکی از تفاسیر قابل توجه و مهم در قرن هشتم هجری، تفسیر کشف التنزیل فی تحقیق المباحث و التأویل، معروف به تفسیر حداد یمنی میباشد. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و همچنین گردآوری مطالب به شیوه کتابخانه ای، سعی شده است تا روش ها و گرایش های تفسیری این مفسر مورد مداقه قرار گیرد. لذا در بررسی این تفسیر و با توجه به این که روش مفسر، بهرهگیری از روش های نقلی، عقلی، و اجتهادی همراه با گرایش های لغوی، کلامی و فقهی در تفسیر است، این نتیجه حاصل شد که روش تفسیری ایشان، روشی نسبتاً جامع در تفسیر قرآن کریم می باشد.
خلاصه ماشینی:
پرداخته و در بخش دوم بـه زندگينامـه علمي حداد يمني و همچنين تفسير وي و برخي روش ها و مباحث بصـورت نـاقص پرداخته است که محقق محترم در همه اين موارد فقط طريقه تفسيري حداد يمني در تفسيرش را ذکر کرده و در هيچ کدام از زمينه هايي که داراي نقـد و رد مـي باشـند – مثل اسرائيليات در ذيل روش تفسير روايي يا رؤيت خداوند در ذيل گرايش کلامـي و همچنين مباحث علوم قرآني (البته بجز مبحث قرائات ) – هيچ نقد و بررسـي و يـا اشاره اي نکرده است .
حداد يمني نيز مانند بسـياري از مفسـران از روش تفسير قرآن به کمک روايات بهره برده است ؛ البته اکثراً رواياتي را نقـل مـيکنـد کـه مويد نظرات وي باشد و مورد ديگري که بايد به آن اشاره کرد اين است کـه حـداد، روايات را بدون ذکر سند از راوي نقل ميکند، مثلاً (قال ابن عبـاس )؛ يـا مسـتقيم از خود پيامبراکرم (صلي الله عليه و آله و سلم ) نقل ميکند، مثلاً (قال رسول الله يا روي عن رسول الله )، يا اينکه حتي اسم راوي و منبع را ذکر نميکند و از واژه (قيل َ: گفتـه شده ) استفاده ميکند.
حداد يمني ، ذيل تفسير آيه اول سوره طور نيز اشاره ميکند کـه (طـور)، کـوهي است که در آن جا خداوند با حضرت موسي (علي نبينا و آلـه و عليـه السـلام ) تکلـم نموده است ، و نام آن کوه (زبير) است ؛ همچنين هر کوهي [به صورت عـام ]، در زبـان سرياني (طور) مي باشد.