چکیده:
در این مقاله به بخشی از شیوه تعامل انسان با والدین خود، که امام رضا علیه السلام
در سخنان خود به ما آموخت هاند خواهیم پرداخت. لذا مناسب دیدیم به این احادیث که ذیل آیات 14 و 15 سوره لقمان از امام رضا علیه السلام روایت شده است، اشاره کنیم. در این نوشتار، پس از استقراء کامل احادیث تفسیری امام رضا علیه السلام که ذیل این آیات و از طریق کتب روایی به ما رسیده، به ترجمه آیه و
روایات پرداخته شده است. سپس حال تک تک راویان موجود در سلسله سند حدیث، از حیث توثیق و تضعیف آنها، با استناد به کتب مهم رجالی بررسی و وضعیت سند هر یک از روایات مشخص شده است. در گام بعدی متن احادیث مورد بررسی قرار گرفته و معنای برخی از واژگان آنها بر اساس کتب لغت معتبر
بیان شده است. در ادامه به تبیین ارتباط احادیث با آیات و توضیح محتوای کلی احادیث پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
حدیث اول حدثنا محمد بن علی ماجیلویه رضی الله عنه قال حدثنی أبی عن أحمد بن أبی عبد الله البرقی عن السیاری عن الحارث بن الدلهاث عن أبیه عن أبی الحسن الرضا(ع) قال: إن الله عز و جل أمر بثلاثة مقرون بها ثلاثة أخری أمر بالصلاة و الزکاة فمن صلی و لم یزک لم یقبل منه صلاته و أمر بالشکر له و للوالدین فمن لم یشکر والدیه لم یشکر الله و أمر باتقاء الله و صلة الرحم فمن لم یصل رحمه لم یتق الله عز و جل (عیون أخبار الرضا، ج1، ص258؛ تفسیر نور الثقلین، ج4، ص201؛ کشف الغمه فی معرفه الائمه، ج2، ص293؛ الخصال، ج1 ، ص156) « امام رضا(ع) فرمودند: به راستی که خداوند عزوجل به سه چیز همراه با سه چیز دیگر امر فرموده است؛ به نماز و زکات امر نموده است پس هر کس نماز بخواند و زکات ندهد، نمازش مقبول نیست و به شکر الهی و شکر والدین فرمان داده پس هر کس والدین خود را شکر نگوید همانا پروردگار را شکر نگفته است و به تقوای الهی و پیوند با خویشاوند فرمان داده است پس هر کس پیوند با خویشاوند نداشته باشد تقوای خداوند عزوجل را رعایت ننموده است».
حدیث دوم حدثنا علی بن أحمد بن محمد بن عمران الدقاق و محمد بن أحمد السنانی و الحسین بن إبراهیم بن أحمد المکتب رحمهم الله قالوا حدثنا أبو الحسین محمد بن أبی عبد الله الکوفی عن سهل بن زیاد الآدمی عن عبد العظیم بن عبد الله الحسنی عن محمود بن أبی البلاد قال سمعت الرضا(ع) یقول من لم یشکر المنعم من المخلوقین لم یشکر الله عز و جل (عیون أخبار الرضا، ج2، ص24؛ تفسیر نور الثقلین، ج4، ص201؛ بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)، ج68، ص44؛ تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج16، ص313).