چکیده:
پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره پژوهشهای کاربردی است و هدف آن بررسی وضعیت استقلال (خودگردانی) واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان قزوین از حیث سازمانی، مالی، تامین نیروی انسانی و مالی و همچنین میزان پاسخگویی ذی نفعان درونی دانشگاه است. ابتدا بر اساس مطالعه کتابخانهای و با استفاده از مقالات و کتب، انواع استقلال و شاخصهای آن استخراج شد و در اختیار 10 تن از خبرگان آموزش عالی جهت اظهارنظر قرار گرفت. در کنار این موضوع محقق از طریق بررسی اسناد، قوانین و مقررات دانشگاه آزاد اسلامی و مصاحبه با مدیران دانشگاهی بهبررسی وضعیت استقلال سازمانی و پاسخگویی در دانشگاه آزاد پرداخت. سپس، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مرور بر مبانی نظری و نظر خبرگان تنظیم و در بین 30 نفر از نمونه آماری به-صورت آزمایشی اجرا شد و ضریب آلفای کرونباخ 953/0 محاسبه شده، نشان از پایایی لازم را داشت. در نهایت پرسشنامه بین کلیه نمونه آماری (105 نفر) توزیع، اجرا و جمعآوری شد. دادههای گردآوریشده با نرمافزار SPSS نسخه 18 با استفاده از آزمون t تک نمونهای مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان خودگردانی و پاسخگویی مورد نیاز برای حاکمیت خوب از نظر آزمودنی ها در سطح پایینی قرار دارد و بر همین اساس موضوع مورد تحلیل و بحث قرار گرفت و در نهایت پیشنهادهایی ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
در همین راستا، ضرورت دارد تا به این امر مهم پرداخته شود که آیا نظام کنونی حاکمیت آموزش عالی ایران و در راس آن ها، میزان استقلال (خودگردانی) و پاسخگویی دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی برای رسیدن به قله علمی در نظر گرفتهشده در چشمانداز شرایط و سازگاری لازم را دارد؟ به عبارت دیگر، آیا نظام متمرکز کنونی آموزش عالی میتواند به کشور در رسیدن به افق چشمانداز کمک کند و یا این که نیازمند تغییراتی در حوزه استقلال دانشگاهی است؟ در نهایت این که میزان اعطای استقلال دانشگاهی از سوی دولت با چه سازوکاری انجام شود تا دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی ضمن پاسخگو بودن بتوانند در خدمت اقتصاد ملی و جوابگوی نیازهای جامعه باشند؟ در این پژوهش محقق در پی بررسی وضعیت استقلال دانشگاه از حیث سازمانی (میزان استقلال واحدهای دانشگاهی در انتخاب رئیس، انتخاب اعضای هیئت امنا، ایجاد و یا تغییر ساختار دانشگاه، ایجاد شخصیت حقوقی وابسته به دانشگاه همانند شرکتهای دانش بنیان)، مالی (استقلال واحد در تعیین میزان زمان بودجه، در انتقال بودجه از یک سرفصل به سرفصل دیگر، انتقال بودجه مصرفنشده برای سال بعد، اخذ تسهیلات پولی و مالی از بانک ها، استقلال واحد در فروش داراییها)، تأمین نیروی انسانی (استقلال واحد در تعیین سطح شهریه دانشجویان، استخدام کادر ارشد مدیریتی برای دانشگاه، استخدام اعضای هیئتعلمی، تعیین سطح حقوق برای کارکنان و اعضای هیئتعلمی، مشمول بودن قانون کار برای کارکنان و اعضای هیئتعلمی دانشگاه و استقلال دانشگاه در ارتقای کادر مدیریتی و علمی) و از حیث علمی (استقلال واحد برای تعیین تعداد پذیرش دانشجویان، نحوه پذیرش دانشجو، استقلال واحد برای ایجاد رشته در سطح کارشناسی و تحصیلات تکمیلی، استقلال واحد برای تعیین سازوکار تضمین کیفیت و استقلال واحد برای طراحی برنامه درسی) است.