چکیده:
این مقاله با پیگیری تعاریف موجود و تحلیل کاربردها و ارتکازات اندیشمندان فقه و اصول، تلاش میکند از اصطلاح پرکاربرد «اشعار» ابهام زدایی نماید و پس از تعریف ، تفاوت آن را با ظهور و استظهار بیان نموده و ارتباطش را با هر یک از دلالتهای التزامی، سیاقی، مفهومی و مجازی تبیین کند. بنا بر نتایج تحقیق اشعار قسیم ظهور بوده و تقابل آن با مفهوم در بعضی متنها از این روست که مفهوم نیز مصداقی از ظهور است. همچنین اشعار اختصاص به دلالت حقیقی ندارد و در دلالت مجازی و دلالت سیاقی نیز، اشعار وجود دارد. میتوان اشعار را به «اشعار فعل» و «اشعار قول» و با ملاکی دیگر به «اشعار عاطفی»، «اشعار علّت»، «اشعار حکم تکلیفی»، «اشعار حکم وضعی» و «اشعار فضای صدور» تقسیم نمود. در فرجام ، مقاله با بیان ویژگیهای اشعار و بیان اصل اولی در هنگام تردید بین ظهور و اشعار یک متن خاتمه مییابد.
خلاصه ماشینی:
إشعار: مفهومشناسی، اقسام و ویژگیها 1 سیدرضا شیرازی 2 چکیده این مقاله با بررسی تعریفهای موجود و تحلیل کاربردها و ارتکازات اندیشمندان فقه و اصول، تلاش میکند از اصطلاح پرکاربرد «إشعار» ابهامزدایی نماید و پس از تعریف، تفاوت آن را با ظهور و استظهار بیان نموده و ارتباطش را با هر یک از دلالتهای التزامی، سیاقی، مفهومی و مجازی تبیین کند.
12) بررسی و نقد تعریف اول: به نظر میرسد تقابل «مفهوم» با «إشعار» در موارد متعدد (بهعنوان نمونه نک: قزوینی،1371 ، 126؛ وحید بهبهانی، 1415، 185؛ لاری، 1418 ،۱/272 1 ) در کلام اصولیان و فقها از یک سو و انحصار دلالت لفظی التزامی به دلالت التزامی بیّن بالمعنی الأخص در کلام اهل منطق و پیروی اصولیان از آن در باب مفاهیم از سوی دیگر، تعریفکنندگان را به چنین تعریفی از إشعار راهنمایی کرده است.
13) نقد: اولاً: باید توجه نمود که تقابل إشعار با مفهوم در کلمات فقها و اصولیان، از جهت قسیم بودن آنها نیست، بلکه از آنجاییکه «مفهوم» خود از ظواهر است، بهعنوان مصداقی از ظواهر، در مقابل «إشعار» قرار داده شده است.
با این توضیح که إشعار عبارت است از درک قوۀ واهمه از الفاظ؛ بهعنوان مثال: در موارد متعددی پس از خواندن متنی یا شنیدن سخن گویندهای، انگیزهای به نویسنده یا گوینده نسبت داده میشود؛ یا بسیاری از علمای اهلسنت بهخاطر تألیف کتاب در مدح اهلبیت(:) از جانب سلفیها به تشیّع متّهم شدهاند (نک: سبحانی، 1420، 10-11).
18) نتیجهگیری: إشعار قسیم ظهور است که هر دو علاوه بر دلالت لفظی در دلالت عقلی نیز وجود دارد.