چکیده:
وحدت و کثرت یکی از مسائل مهم در تاریخ اندیشه سیاسی است که گرایش به هریک از آنها میتواند در همه عرصههای سیاسی را تاثیرگذار باشد. در طول تاریخ، دیدگاه مختلفی در مواجهه با این دو مسئله بیان شده است. جایگاه سیاست اسلامی پس از انقلاب اسلامی در تاثیرگذاری بر تحولات فکری ـ سیاسی دوره معاصر ما را بر آن داشت تا این مسئله و پیامدهای آن را بررسی نماییم؛ با هدف که راهنمای نظری مناسبی برای پیشبرد عمل سیاسی ارائه شود. برای رسیدن به هدف ، پاسخ به سئوال از مناسبات وحدتگرایی و کثرتگرایی اهمیت پیدا میکند.در سیاست اسلامی بر ضرورت توامان وحدت و کثرت در زندگی سیاسی تاکید میشود که مبتنی بر مبانی خاصی است. برایناساس، با فطری دانستن وحدت و طبیعی دانستن کثرت، ارائه راهکارهایی برای تحقق وحدت و کثرت در جامعه سیاسی ضروری قلمداد میشود که با بکارگیری آنها میتوان شرایط لازم را برای تحقق وحدتگرایی و کثرتگرایی اعتدالی یا همان وحدت در عین کثرت مهیا ساخت. پیروی از دین توحیدی، ولایتمداری، حقمحوری ازجمله راهکارهایی هستند که میتوانند در نهایت وحدت مورد نظر در جامعه سیاسی را محقق سازند. در فرایند پژوهش از روش تحلیل توصیفی و تحلیل تفسیری استفاده شده است.
خلاصه ماشینی:
اهميت پژوهش پيش رو در اين است که راهکارهاي ارائه شده از سوي نظريه پردازان سياست اسلامي مي تواند مسير عالمانه اي را براي تحقق وحدت و کثرت پيش روي ما قرار دهد.
با اقتباس از اين نگرش فلسفي ، وحدت گرايي در حوزة سياست نيز دربارة انديشه هايي به کار برده شد که به طور کلي علاقه مند به وحدت و همساني در زندگي سياسي مي باشند و تمرکز قدرت سياسي را براي تحقق نظم اجتماعي ، امري ضروري قلمداد مي کنند )٥١١ :v٣ ٢٠٠٣ satyndra(.
بنابراين ، وحدتي که مورد توجه نظريه پردازان سياست اسلامي قرار گرفته است ، عرصه را براي پذيرش کثرت در ساحت هاي مختلف زندگي مدني باز مي گذارد؛ به طوري که در کنار وحدت ، اهميت و ضرورت کثرت نيز مورد تأکيد قرار گرفته است .
راهکارهاي وحدت در سياست اسلامي همان طور که بيان شد، در سياست اسلامي تلاش بر اين است ميان وحدت و کثرت در زندگي مدني تعادلي برقرار شود تا ضمن اجتناب از آسيب هاي وحدت گرايي و کثرت گرايي افراطي ، بتوان از مزاياي آنها براي پيش برد نظم سياسي مطلوب بهره گرفت .
در سياست اسلامي ، نه تنها وجود احزاب سياسي نفي نشده ، بلکه با رعايت چهارچوب هاي مورد نظر، تشکيل احزاب براي پويايي و پايايي جامعۀ فعال و زنده ، امري لازم قلمداد شده است (جوادي آملي ١٣٨١: ٧٦).
آيت الله خامنه اي با نفي تنافي ميان تحزب و وحدت ، بر اين نکته تأکيد مي کند که در جامعه مي تواند احزاب مختلف سياسي تشکيل شود، ولي درعين حال ، وحدت لازم براي جامعۀ اسلامي نيز آسيب نبيند.