چکیده:
امروزه برخی از بیماران به جهت عدم تمکن مالی، قادر به تامین هزینه های درمانی نیستند. از اینرو ممکن است جان بیمار مسلمان به مخاطره افتد و گاه موجب نقص و خسارت جبران ناپذیری گردد. در این مقاله تلاش شده است که با تنقیح مناط در موارد مشابه، ضرورت حفظ جان بیمار مسلمان در مشاغل پزشکی اثبات شود؛ در این مقاله بیان شده که با توجه به روایات، امام علیه السلام مسئول زندگی فقیران و درماندگان جامعه است و تمامی هزینه های درمان اینگونه افراد بر عهده وی میباشد، و با توجه به اینکه در عصر غیبت، فقیهان شیعه عهده دار امور شرعی مسلمانان خواهند بود در صورت عدم امکان تامین مالی درمان از سوی بیت المال، هزینه های یادشده، بر عهده عموم مسلمان می باشد. از این رو در این نوشتار با رویکردی توصیفی، تحلیلی ـ اجتهادی به بررسی دیدگاه های فقیهان در این زمینه پرداخته می شود.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله تلاش شده است که با تنقیح مناط در موارد مشابه، ضرورت حفظ جان بیمار مسلمان در مشاغل پزشکی اثبات شود؛ در این مقاله بیان شده که با توجه به روایات، امام( مسئول زندگی فقیران و درماندگان جامعه است و تمامی هزینههای درمان اینگونه افراد بر عهده وی میباشد، و با توجه به اینکه در عصر غیبت، فقیهان شیعه عهدهدار امور شرعی مسلمانان خواهند بود در صورت عدم امکان تأمین مالی درمان از سوی بیتالمال، هزینههای یادشده، بر عهده عموم مسلمان میباشد.
(عاملی، 1413ق، ج12، ص471) علامه حلی در بحث ضرورت طهارت به تیمم میفرماید: کسی که آب دارد واجب است آب را به شخصی که به جهت تشنگی در معرض تلف است، برساند و خود تیمم کند؛ اگرچه برخی از اهل سنت مخالف هستند؛ اما دلیل ما این است که به سبب نوشاندن آب، احیاء نفس و نجات نفس محترم رخ میدهد، و در نتیجه داخل در قول خداوند (ومن أحیاها فکأنما أحیا الناس جمیعا( (مائده: ۳۲) میشود.
حدیث سوم: هر کس صبح کند و به امور مسلمانان همت نورزد، از آنان نیست و هر کس فریاد کمکخواهی کسی را بشنود و به کمکش نشتابد، مسلمان نیست (حر عاملی، ۱409ق، ج۱6، ص337) البته از این روایت حکم فقهی استفاده نمیشود ولی در مجموع از این قبیل روایات به دست میآید که مسلمانان به عهده یکدیگر حقوقی دارند که در موقع حاجت و گرفتاری باید به کمک یکدیگر بشتابند، که بنا بر احادیث یاد شده در صورت بیتوجهی عمدی به مشکلات و رفع نیاز مسلمانان، لحن معصوم چنان تند شده که شخص بیتوجه را از دین خارج میداند که از جمله آن حقوق بلکه أهم آن، نجات جان مضطر است.