چکیده:
در این مقاله با بررسی اصطلاح «لوح محو و اثبات» در منابع روایی و تفسیری این نتیجه به دست آمده است که
این اصطلاح» اصطلاحی نوظهور است که نه تنها هیچ خاستگاه قرآنی و روایی ندارد، بلکه براساس روایات معتبر این
آمالکتاب یا همان لوح محفوظ است که ظرف محو و اثبات واقع میشود و قید «محفوظ» به شهادت آیات قرآنی به
معنای مصوئیت از تغییر نیست» بلکه به معنای مصونئیت از شهود و مس نامحرمان درگاه الهی است. با نتیجه به
دست آمده نگرش مشهوری که میان اندیشمندان اسلامی درباره لوح محوو اثبات وجود دارد» دستخوش تغییر
اساسی میگردد و از این رهگذر لوح محفوظ نیز تفسیر جدیدی پیدا میکند.
خلاصه ماشینی:
پرسش مهمی که در ایـن مقالـه مـورد بررسـی قـرار گرفته ، این است که آیا اصطلاح لوح محو و اثبات خاستگاه قرآنی یا روایی دارد یا اینکه اصطلاح نوظهوری است که اولین بار علامه مجلسی در مرآۀالعقول آن را مطرح ساخته اسـت و دیگـران پـس از ایشـان از وی پیروی نمودهاند؟ پرسش دیگر این است که آیا در آیه ٣٩سوره رعد، محو و اثبات به أمالکتـاب نسـبت داده شده است یا اینکه براساس سخن علامه طباطبایی و برخی دیگر، لوح محوو اثبات چیزی غیر از أمالکتاب است ؟ واژه شناسی لوح در تفسیر واژه لوح و ریشه یابی آن میان واژهشناسان اختلاف به چشم میخورد.
خلاصه مطلب اینکه در سخن علامه طباطبایی و برخی مفسرین ، اگـر معنـایی کـه از لـوح اراده شـده است ، همان باشد که درباره لوح محفوظ و أمالکتاب در روایات بکـار رفتـه اسـت ، در این صـورت محـو و اثبات در آن راه پیدا میکند و این با ادعای کسانی که تغییر را در لوح محو و اثبات میدانند، منافـات دارد و اگر معنایی که از لوح اراده شده است ، غیر از معنایی باشد که در روایـات آمـده اسـت ، بـا اصـطلاح لـوح محفوظ، مشترک لفظی خواهد بود و نباید به همراه آن بکار رود و حال آنکه بسیاری از اندیشمندان اسلامی که این اصطلاح را پذیرفته اند، این دو را کنار هم بکار میبرند.