چکیده:
این مقاله به معرفی کتاب موسوعة العلامة المرعشی می پردازد که نوشته های متفرق
بت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی را در بر دارد و درا سه جلد. حدود ۱۷۰۰
صفحه منتشر شده است. در جلد اول چهل مقاله آورده که برخی از آنها خود رساله ای
مفصل هستند. ماندد شرح حال سید ابوالرضا راوندی و محمد علم الهدی کاشانی. این
رساله ها در طول ۵۷ سال (۱۳۵۳ ۷5 ۱4۱۰ قمری) نوشته شده اند. جلد دوم شامل 2۰
رساله فارسی و عربی در زمینه های مختلف است که مفصل ترین آنها نقدی بر پیس
نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی است. مجلد سوم مقدمه ها بر ۵ کناب تقریظ
بر ۷۸ کتاب، ملاحظات بر 4 ۱۲ کتاب، اشارات بر ۵۸۱ کتاب است که محموعا نظرات
ایشان در بارة ۸۲۸ کتاب را در طول ۳ سال (۱۳4۱ تا ۱4۰۷ قمری) نشان می دهد.
بیشتر محتوای این مقالات و یادداشتهاء در موضوع کتابشناسی و تراجم نگاری است
که پیگیری و مداومت مرعشی به این حوزه را در طول عمر علمی او نشان می دهد. ولی
موضوعات دیگر نیز ضمن آن بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
مرجعی بزرگ که مرجعیت تقلید میلیونها نفر از شیعیان را بر عهده داشت و سر و کارش با ابحاث فقهی و فتاوی و دروس فقه و اصول و حدیث و استنباط و اجتهاد و تربیت فقها و مجتهدین بود و ساعات زندگی اش در تدریس و تألیف و اقامه جماعت و پاسخگوئی به استفتائات و امور مرجعیت مصروف می شد، اما به جز اینها در علوم غیر از فقاهت و استنباط نیز دستی توانا داشت، در حوزه های علمیه ایران و عراق کسی از مراجع تقلید به جز او در دانش های: تاریخ، تراجم، رجال، کتابشناسی، نسخه شناسی و انساب – یکجا – تبحر و تسلط و چیرگی و خبرویت نداشت، هرچند در نجف اشرف، علامه بزرگ و بحاثه سترگ آیت الله شیخ آقا بزرگ تهرانی به سر می برد و دانشمندان را از سرچشمه زلال علوم خویش سیراب می ساخت و در کتابشناسی و نسخه شناسی و رجال و تراجم، کعبه آمال دانشمندان و محط و حال رجال علم و دانش بود، اما دیگر مرجع تقلید و مفتی و مدرس نبود.
معروفترین و مفصلترین رساله های این کتاب، «لمعة النور والضیاء»، در شرح حال امام علامه سید ابوالرضاء راوندی (م ٥٦٣)، صاحب «ضوء الشهاب» و «کشف الارتیاب» در ترجمه ابوالحسن بیهقی (م ٥٦٥) صاحب «لباب الانساب» و «هدیة ذوی الفضل و النهی»، در شرح حال علم الهدی محمد بن فیض کاشانی (م ١١١٥)، صاحب «معادن الحکمة فی مکاتیب الائمة» می باشد.