چکیده:
مولانا شهیدی قمی(935 یا 936 ق) از شعرای سده نهم و اوایل سده دهم هجری است که در زمان پادشاهی شاه اسماعیل صفوی به هندوستان رفته و در گجرات بدرود حیات گفته است.شهیدی قمی احتمالا نخستین کسی است که بسامد مضامین وقوعی را در شعر اواخر دوره تیموری و اوایل عهد صفوی افزایش داده و بدین وسیله شعر خویش را دارای گونه ای تشخص سبکی کرده است ، به همین دلیل در این طرز بر لسانی شیرازی(متوفی941 یا 942 ق) تقدم دارد.مهمترین نقطه ضعف شعر او هم مانند دیگر شاعران وقوعی سستی و نارسایی عناصر آن در جهت تصویر پردازیست.در این مقاله احوال و سبک اشعار مولانا شهیدی قمی مورد بررسی قرار گرفته و تقدم او بر لسانی شیرازی در سرودن اشعار وقوعی اثبات شده است.
خلاصه ماشینی:
شهیدی قمی احتمالا نخستین کسی است که بسامد مضامین وقـوعی را در شعر اواخر دوره تیموری و اوایل عهد صفوی افزایش داده و بـدین وسـیله شـعر خویش را دارای گونه ای تشخص سبکی کرده است ، به همین دلیل در ایـن طـرز بـر لسانی شیرازی (متوفی ٩٤١ یا ٩٤٢ ق) تقدم دارد.
بـه هـر حـال شـهیدی از پیشتازان تغییر سبک شمرده میشود،چرا که بسیاری از غزلیات او بـه بیـان جـزئیات روابـط عاشقانه اختصاص یافته و او در این غزلیات از زبان عامیانه نیز بهره جـسته اسـت و شـاید ١ - مکتب وقوع در شعر فارسی ، ص٣ ٢ - خیرالبیان ، ص٣٩ ٣- خطی ٦٥- د،گ ٢ بدلیل همین نوآوریهاست که شعر او هم مانند بابا فغانی چندان مقبول طبع شعرای پایتخت 1 سلطان حسین میرزا بایقرا قرار نگرفته است .
دلیل دیگر هم اینکه صاحب تذکره «عرفات العاشقین » لـسانی را متتبع بابا شهیدی دانسته و مینویسد:« او در این امر[تازه گویی ] اقتدا به بابا فغانی و شهیدی ١ - همان ،گ ١٥ ٢ - همان ،گ ١٩ ٣ - مکتب وقوع در شعر فارسی ،ص ٥ و خواجه حافظ کرده » ،که نشان میدهد صاحب تـذکره عرفـات العاشـقین نیـز بـه تـازگی اشعار بابا شهیدی معتقد بوده واز طرفی او را بر لسانی شیرازی مقدم میدانسته است .