چکیده:
جامعة ایران در سدة اخیر شاهد دگرگونیهای اجتماعی و سیاسی گوناگونی از جمله تغییر در نقش و پایگاه زنان و تحولات خانواده بوده است. این مقاله رابطة این دو تحول، یعنی مدرنشدن زنان (مدرنیت عینی و مدرنیت ذهنی) و تحول شیوههای صمیمیت را در شهر تبریز، طی سه نسل اخیر بررسی میکند. منظور از مدرنیت عینی، حضور فرد در فضاهای مدرن و مصرف محصولات جدید است. مدرنیت ذهنی نیز به خصلتهای انگیزشی، نگرشی و رفتاری افراد برای انطباق با شرایط جدید گفته میشود. هدف از انجامدادن این پژوهش، شناخت مسیر دگرگونی صمیمیت زناشویی و عوامل مؤثر بر آن است. جامعة آماری شامل همة زنان متأهل شهر تبریز است که نمونة 997 نفری از آنان در قالب سه نسل بررسی شد. متغیرهای مستقل شامل نسل، تحصیلات، طبقة اجتماعی، مدرنیت عینی و مدرنیت ذهنی هستند. متغیر وابسته (صمیمیت) با تحلیل رگرسیونی و بهوسیلۀ نرمافزار Amos Graphics آزموده شد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد چهار متغیر مدرنیت ذهنی، مدرنیت عینی، طبقة اجتماعی و نسل، برخلاف متغیر تحصیلات، بر متغیر صمیمیت تأثیرگذارند. نتایج آزمون مدل نیز نشان میدهد دادههای تجربی، مدل نظری پژوهش را تأیید میکنند. با اتکا به یافتههای این پژوهش میتوان گفت شیوههای صمیمیت در سه نسل مورد بررسی دگرگون شده و مدرنشدن زنان نقشی مهم در این دگرگونی داشته است.
In recent century, Iranian society experienced social and political changes, including changes in the role and status of women and family development. This paper examines the relationship between these two transformations, modernizing of women (objective and subjective modernity), and the transformation of intimacy in Tabriz among the last three generations. Objective modernity means the presence of people in modern spaces and the consumption of modern products. Subjective modernity means the motivational, attitudinal and behavioral characteristics of individuals to adapt to the new conditions. This study aims to identify the path to transformation of marital intimacy, and factors affecting it. The statistical population includes all married women in Tabriz. A sample of 997 of them were examined in three generations. The impact of independent variables including generation, education, social class, objective modernity, and subjective modernity on the dependent variable, namely intimacy, were tested through regression analysis and also using the software Amos Graphics. Results of regression analysis showed that four variables of subjective modernity, objective modernity, social class, and generation had a significant effect on intimacy, but the variable "education" did not have a significant effect on intimacy. Furthermore, the experimental data confirmed the theoretical model of the research. Finally, based on findings, the ways of intimacy have been transformed among the three generations, and modernization of women has played an important role in this transformation. However, as there are differences between generations, there are differences and inhomogeneity within them as well.
خلاصه ماشینی:
مدرن شدن زنان و صميميت زناشويي (مطالعۀ سه نسل از زنان تبريز) 1 عباس لطفيزاده 2 محمدجواد زاهدي 3 فاطمه گلابي تاريخ دريافت : ٩٦/١١/١٤ تاريخ پذيرش : ٩٧/٠٥/٠٩ چکيده جامعۀ ايران در سدة اخير شاهد دگرگونيهاي اجتماعي و سياسي گوناگوني از جمله تغيير در نقش و پايگاه زنان و تحولات خانواده بوده است .
اين نظريه پردازان به طور تلويحي تأکيد ميکنند که مدرنيت عيني و ذهني بر تحول الگوهاي صميميت تأثيرگذار است ؛ براي مثال ، مانوئل کاستلز (١٣٨٠) استدلال ميکند که استفاده از فناوريهاي ارتباطي (به عنوان شاخصي از مدرنيت عيني)، دگرگوني هاي عميقي در خانواده و روابط اجتماعي به بار آورده است .
با توجه به اينکه هدف اصلي اين پژوهش ، شناخت دگرگوني شيوه هاي صميميت است ، براساس مباني نظري و مطالعات اکتشافي، دو نوع الگوي صميميت در جامعۀ مورد مطالعه درنظر گرفته شد: صميميت سنتي ٣ و صميميت مدرن ٤ که در دو سوي يک طيف قرار ميگيرند؛ بنابراين ، براي سنجش اين دگرگوني، شاخص صميميت ، برساخته و در قالب مقوله هاي نگرش به ازدواج ، گرايش به رابطۀ ناب ، آستانۀ شرم ، مقاومت در برابر سلطه گري همسر و هم نوايي با نظام هنجاري مردسالاري اندازه گيري شد.
(2009), Sexual Politics in Modern Iran, New York: Cambridge University Press.
(1992), The Transformation of Intimacy: Sexuality, Love and Eroticism in Modern Societies, Cambridge: Polity Press.
(1997), Modernization and Postmodernization: Cultural, Economic, and Political Changes in 43 Societies, Princeton, NJ: Princeton University Press.