چکیده:
اهانت به مقدّسات مشتمل بر دو واژه اهانت و مقدّسات است. برداشتهای متفاوتی از این دو واژه وجود دارد. در این تحقیق مفهوم لغوی و اصطلاحی «مقدّسات» و «اهانت» با استفاده از فرهنگ لغتها و کتب فقهی و حقوقی بررسی میشود، زیرا اولین گام برای تبیین مصادیق «مقدّسات» و شیوههای تحقق «اهانت» و نیز استنباط حکم اهانت، تبیین مفهوم این دو واژه است. بنابر یافتههای این تحقیق، اصطلاح «مقدس» یعنی چیزی که (ذاتا یا اکتسابا) مطهر و منزه از هر نقص و عیب و دارای حرمت الهی است و «اهانت به مقدّسات اسلام» یعنی هر فعل یا ترک فعل عالمانه و عامدانهای که با شان و جایگاه شرعی مقدّسات سازگار نباشد، مانند: ارتداد، استخفاف (تحقیر کردن، خوار و پست شمردن، سبک شمردن)، استهزاء (تمسخر)، تهتک (هتک حرمت، آبروریزی، بدنامسازی)، سب و شتم و نصب (دشنام گویی و فحاشی) و بیاحترامی و بیحرمتی. در قسمت پایانی این تحقیق، دیدگاه سه تن از اندیشمندان غیرمسلمان یعنی امیل دورکیم، میرچا الیاده و رودلف اتّو بررسی و نقد میشود. در ادبیات اندیشمندان غیرمسلمان، واژگان و اصطلاحات مشابه و یا معادل «مقدس و نامقدس» متفاوتند.
خلاصه ماشینی:
"بنابر یافتههای این تحقیق، اصطلاح «مقدس» یعنی چیزی که (ذاتا یا اکتسابا) مطهر و منزه از هر نقص و عیب و دارای حرمت الهی است و «اهانت به مقدسات اسلام» یعنی هر فعل یا ترک فعل عالمانه و عامدانهای که با شأن و جایگاه شرعی مقدسات سازگار نباشد، مانند: ارتداد، استخفاف (تحقیر کردن، خوار و پست شمردن، سبک شمردن)، استهزاء (تمسخر)، تهتک (هتک حرمت، آبروریزی، بدنامسازی)، سب و شتم و نصب (دشنام گویی و فحاشی) و بیاحترامی و بیحرمتی.
در صفحه 118 همان کتاب، بیان دیگری دارد که میتوان آن را توضیح و تفسیر این تعریف دانست: «در مورد امر قدسی دو نوع ارزش متمایز وجود دارد، یکی «جذابیت» آن که عنصری واجد ارزش روانی (= سعادت انسان) خواهد بود، اما در عین حال او «عظیم» است تا آنجا که در ذات خود واجد ارزشی عینی است که احترام ما را برمیانگیزد» (همان، ص118) تعریف رودلف اتو را میتوان یکی از بهترین تعریفهای مقدس از دیدگاه اندیشمندان غیرمسلمان محسوب نمود، اما همانگونه که در قسمت قبلی گفته شد، جذب احترام مشروط به دو شرط اعتقاد و شناخت است؛ زیرا تا شخصی اعتقاد به قداست چیزی نداشته باشد، آن را محترم نمیشمارد و ممکن است چیزی مقدس باشد، ولی انسان به دلیل عدم شناخت آن، در درون خود ارزش و عظمت آن را درک نکند و در نتیجه، آن را محترم و مقدس نداند."