چکیده:
بارش یکی از پیچیدهترین عناصر جوّی است که تغییرپذیری مکانی و زمانی زیادی دارد. از اینرو، شناسایی ویژگیها و منابع رطوبتی آن، امکان پیشبینی و درک درست این عنصر را فراهم میکند. فرود دریای سرخ، کمفشاری سطحی و کشیده روی دریای سرخ است که آغازهی آن کمفشار سودانی است. این فرود بهطور معمول با هوای گرم و خشک همراه است؛ ولی در صورت وجود یک فرود در تراز میانی همزمان با فرود سطحی، میتواند به بارشهای شدید و رگباری در شرق مدیترانه و نیز ایران منجر شود. برای بررسی تأثیر فرود دریای سرخ بر بارش ایران، ابتدا دادههای بارش ایران برای دورهی (1/1/1340 تا 10/10/1383 خورشیدی) تهیّه و سپس فرود دریای سرخ برای همین دورهی مطالعه، شناسایی شد. تحلیل خوشهای فرود دریای سرخ نشان داد که این فرود دارای سه الگوی اصلی، شامل الگوی میانی، الگوی باختری و الگوی خاوری است. آنگاه نسبت افزایش بارش به میانگین بارش در دورهی مطالعه در دوازده ماه سال، برای هر یک از الگوهای فرود دریای سرخ محاسبه و نقشههای آن ترسیم شدند. میزان تأثیر فرود دریای سرخ بر بارش در هر یک از ماهها و الگوهای مختلف، متفاوت است. بیشترین پهنه و درصد افزایش بارش در زمان رخداد الگوی میانی فرود دریای سرخ، مربوط به اردیبهشت و خرداد ماه، در زمان الگوی باختری مربوط به بهمن و اسفندماه و در زمان الگوی خاوری مربوط به اردیبهشت و مهر ماه است.
Precipitation is one of the most complicated atmospheric elements having a lot of spatial and temporal variability. Specifying its characteristics and humidity sources، makes it possible to predict and understand this atmospheric element in a better and deeper way. The Red Sea trough is a surface low pressure which is extended over the Red Sea. This trough is usually associated with dry and warm weather. Simultaneous existence of a trough in middle level with surface trough can cause heavy precipitations and showery weather in east of Mediterranean and also in Iran. To verify the effect of the Red Sea trough on the precipitation of Iran، firstly the Iran precipitation data for a specific period (1/1/1340 to 10/10/1383 solar) were prepared. Secondly the Red sea trough for this period was also identified. Cluster analysis of the red sea trough showed that this trough has three main patterns. Then precipitation increment percent for each month of the year for every pattern of the Red sea trough was calculated and their maps were drawn too. This work was done for each day of the year as well.
خلاصه ماشینی:
بیشترین پهنه و درصد افزایش بارش در زمان رخداد الگوی میانی فرود دریای سرخ، مربوط به اردیبهشت و خرداد ماه، در زمان الگوی باختری مربوط به بهمن و اسفندماه و در زمان الگوی خاوری مربوط به اردیبهشت و مهر ماه است.
تسویلی و زنگویل (2005) با مطالعهی Elfandy Solot Krichak Alpert Dayan Sharon Zangvil Shemer Kutiel Kahana Goldreich Tsvieli Saaroni فرودهای خشک و مرطوب دریای سرخ نتیجه گرفتند که در تمام ماهها به جز اکتبر، سامانهی بارشی فرود دریای سرخ در شرق سامانهی بدون بارش فرود دریای سرخ قرار میگیرد.
سپس با استفاده از دادههای بارش در تمام دورهی مطالعه (7187×15991)، میانگین بارش هر روز سال، در هر یک از نقاط کشور (7187×365) و دادههای مربوط به رخداد و یا عدم رخداد فرود دریای سرخ و نیز، الگوی مربوط به هر یک از رخدادهای فرود، نسبت افزایش بارش در هر ماه از سال محاسبه شد.
1- نسبت افزایش بارش ایران در زمان وجود الگوی میانی فرود دریای سرخ در نه ماه از سال این الگو دیده میشود و در ماههای تابستان بهطورکلی ناپدید میشود.
همانند دی ماه در بهمن نیز بیشترین تأثیر مربوط به الگوی باختری است که بیشتر مناطق کشور (بهویژه غرب) افزایش کم تا زیاد نسبت بارش را نمایان میکند.
بیشتر مناطق غرب، شمالغرب، حاشیهی خزر و مناطق پراکندهای از مرکز کشور، افزایش کم تا متوسط نسبت بارش را در زمان رخداد الگوی باختری فرود دریای سرخ در اسفند ماه نشان میدهند.
, 2005, Synoptic Climatological Analysis of "Wet" and "Dry" Red Sea Troughs over Israel, International Journal Climatology, Vol. 25, PP.