چکیده:
اصلشخصـیبودنمجازاتکهدرحقوقاسـلامیازآنباعنوانقاعده«وزر»یادمیشـود،یکیازعناصـرجوهـری مجازاتدراسـلاماست،لیکندرحقـوقجزادارایپیشـینهپژوهشیبهصـورتکاربردیوگسـتردهاینمیباشد،هدفازایننگارشبررسـیوتبیینمعنایفقهیوحقوقیایناصـلدرکتاب،سـنت،عقلواجماعوکاربرد آندرحقـوقجـزاوکیفـریاسـلاموهمچنیـنقوانیننیروهایمسـلحمیباشـد.ایـنتحقیقبراسـاسکنکاش وجستجودرآیاتقرآنکریمومنابعفقهیوحقوقیبهدستآمدهوساختاراینپژوهشبهصورتتوصیفیمیباشد. ازجملهآیاتیکهزیربنایاصـلراتشکیلمیدهدآیه«ولاتزروازرةوزراخ ری»(انعام:)۱۶۴میباشد.ایناصـلبراین پایهاستواراسـتکههیچکسیبارگناهدیگریرابهدوشنمیکشدوتنهاکسیرامیتوانتعقیبومجازاتکردکه مرتکبتخلفوجرمشدهباشدوهمکاران،نزدیکانوبستگانویدرامانخواهندبود.
البتهاجرایاحکامکیفری،مجازاتهایبدنیومحرومکنندهومحدودکنندهیآزادی(حبس)جنبهیکاملاشخصـی داردوفقطدربارهیشخصمحکومعلیهقابلاجراسـت؛ولیدرمورداجرایمجـازاتنقدی،حکـمشخصـیبودن مجازاتبهطورمطلقدرحقـوقجزاییامروزایرانوقوانیننیروهایمسـلحجارینیسـت.
بااینحالاصلشخصـیبودنمجازاتدارایاستثنائاتیازجملهمسئولـیتکارفرمادرقانونکار،مسئولیتجبران خسارتتوسطاداراتوموسساتدولتی،وجوبدیهبرعاقله،مسئولیتدولت(بیتالمال)میباشد.