چکیده:
عبداللهبن مسعود از محدّثان و مفسّران قرآن کریم در صدر اسلام و از اصحاب نزدیک پیامبر
بوده است. در جریان توحید مصاحف در زمان عثمان سخن از نسخهای از قرآن با عنوان «مصحفابن مسعود» به میان آمده که در نقلهای تاریخی ثبت نشدن معوذتین، اختلاف قرائات و اضافات تفسیری این مصحف، مسائلی قابل تامّلند. البته تناقضی که در گزارشهای تاریخی در مورد سابقة درخشان و طولانی او در ملازمت با پیامبر
و فراگیری و حفظ و مرور قرآن نزد ایشان وجود دارد در صحّت این توصیفات از مصحف عبداللهبن مسعود تردید ایجاد میکند.
در آثار امامیه ابن مسعود همواره به عنوان یکی از بزرگان صحابه مورد احترام بوده؛ امّا در باب وثاقت او اختلاف نظر است. گرچه در سلب وثاقت وی، برخی بزرگان امامیه به روایت منقول از «فضلبن شاذان» استناد کردهاند؛ امّا برخی معاصرین با تاکید بر دوستی او با خاندان رسالت، وی را مدافع مقام ولایت و از شیعیان خاصّ اهل بیت ( علیهم السلام ) پس از رحلت پیامبر
دانستهاند و هیچ شکی در فضل و ایمان او روا نمیدانند.
خلاصه ماشینی:
"او از قول فضل بن شاذان این چنین نقل میکند: قال الفضل بن شاذان وجدت فی مصحف عبد الله بن مسعود تألیف سور القرآن علی هذا الترتیب؛ البقرة، النساء، آل عمران، المص، الأنعام، المائدة، یونس، براءة، النحل، هود، یوسف، بنی إسرائیل، الأنبیاء، المؤمنون، الشعراء، الصافات، الأحزاب، القصص، النور، الأنفال، مریم، العنکبوت، الروم، یس، الفرقان، الحج، الرعد، سبأ، الملائکة، إبراهیم، ص، الذین کفروا، القمر، الزمر، الحوامیم، المسبحات، حم المؤمن، حم الزخرف، السجدة، الأحقاف، الجاثیة، الدخان، إنا فتحنا، الحدید، سبح، الحشر، تنزیل، السجدة، ق، الطلاق، الحجرات، تبارک الذی بیده الملک، التغابن، المنافقون، الجمعة، الحواریون، قل أوحی، إنا أرسلنا نوحا، المجادلة، الممتحنة، یا أیها النبی لم تحرم، الرحمن، النجم، الذاریات، الطور، اقتربت الساعة، الحاقة، إذا وقعت، ن والقلم، النازعات، سأل سائل، المدثر، المزمل، المطففین، عبس، هل أتی علی الإنسان، القیامة، المرسلات، عم یتساءلون، إذا الشمس کورت، إذا السماء انفطرت، هل أتاک حدیث الغاشیة، سبح اسم ربک الأعلی، واللیل إذا یغشی، الفجر، البروج، انشقت، اقرأ باسم ربک، لا أقسم بهذا البلد، والضحی، ألم نشرح لک، والسماء والطارق، والعادیات، أرأیت، القارعة، لم یکن الذین کفروا من أهل الکتاب، الشمس وضحاها، والتین، ویل لکل همزة، الفیل، لإیلاف قریش، التکاثر، إنا أنزلناه، والعصر لقد خلقنا الانسان لخسر و انه فیه الی آخر الدهر الا الذین آمنوا و تواصوا بالتقوی و تواصوا بالصبر، إذا جاء نصر الله، إنا أعطیناک الکوثر، قل یا أیها الکافرون لا أعبد ما تعبدون، تبت یدا أبی لهب وتب ما أغنی عنه ماله وما کسب، قل هو الله أحد الله الصمد."