چکیده:
بیش از دو دهه است که روابط چین و روسیه وارد مرحله همکاری استراتژیک شده است. این روابط حوزههای گوناگونی را در برمیگیرد که یکی از آنها همکاری در حوزه اقتصاد است. همکارهای دوکشور در حوزه اقتصاد شامل تجارت کالا، انرژی و سرمایه گذاری بوده است. این همکارها که از سطح پایینی در دهه ۹۰ میلادی آغاز گردید در سالهای پس از آن بهرغم برخی نوسانات بهطور عمده روندی صعودی داشته و مقامات دو کشور همواره در جهت گسترش آن تلاش کردهاند. امروزه استراتژیک بودن روابط چین و روسیه هم مورد تاکید مقامات دو کشور و هم مورد تایید پژوهشگران سیاسی است. ازاین رو در این مقاله تلاش میشود تا به این پرسش پاسخ داده شود که همکاریهای اقتصادی چین و روسیه از چه میزان اهمیت استراتژیک در چارچوب روابط دو کشور برخوردار بوده است؟ از آنجا که روابط استراتژیک فاقد تعریفی روشن است در این مقاله تلاش میشود تا با به کارگیری رویکردی توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر ویژگیهای مورد تاکید یک رابطه استراتژیک در پیشینههای پژوهشی، ابتدا تعریفی از این رابطه به دست آید و سپس بر مبنای این تعریف اهمیت استراتژیک همکاریهای اقتصادی دو کشور مورد ارزیابی قرارگیرد. برای پاسخگویی به این پرسش فرض نویسندگان این است که همکاریهای اقتصادی چین و روسیه از اهمیت استراتژیک چندان بالایی برخوردار نبوده است.
خلاصه ماشینی:
رشد سریع اقتصاد چـین از اوایـل دهـه گذشـته تـا سال های اخیر از یک سو و پشت سر گذاشتن دشواری ها و آشـفتگی هـای اقتـصادی سـال هـای نخست پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در روسیه در همین دوره زمانی ، نقش بـه سـزایی در فراهم آوردن زمینه گسترش همکاری های اقتصادی دو کشور داشته است و به مـوازات رشـد و شکوفایی اقتصادی آنها روابـط اقتصادیـشان نیـز روبـه گـسترش نهـاده اسـت .
به رغم آنکه روابط اقتصادی چین و روسیه روندی روبه رشد را پشت سرگذاشته ، اما عمـده این همکاری ها در قالب تجارت کالاهای ساخته شده ، مواد خام و انرژی بـوده اسـت و روابـط اقتصادی دو کشور در عرصه های دیگری همچون سرمایه گذاری های مشترک ، شراکت گـسترده در صنایع تولیدی و همکارهای فنی و صنعتی گسترش چندانی نیافته اسـت .
بر پایه این تعریف از رابطه استراتژیک کـه از پـژوهش هـای انجـام شـده در ایـن حـوزه استنتاج شده است در این مقاله تلاش می شود تا اهمیت اقتصاد در روابط استراتژیک چـین و روسیه مورد ارزیابی قرار گیرد و روشن شود که همکاری های اقتصادی دو کشور تا چه میـزان از مولفه های گستردگی ، دوام بلندمدت یا انتظار آن و ارزیابی سود و زیان بالا برخـوردار بـوده است .