چکیده:
شتاب گرفتن عوامل درونی و بیرونی و پیوندهای حاصل ازآن بر محیط و فضاهای
روستایی تحت تاثیر فرایندهایی مانند گسترش روابط و پیوندهای روستا - شهری،
جهانی شدن و... درچنددهه اخیرباتحولات عمیق وگستردهای روبروبوده که ساختاروکارکردنواحی روستایی رادرمناطق مختلف کم وبیش متحول کرده است . پژوهش حاضرباهدف بررسی وتبیین عوامل موثربرتغییرات کارکردی در نواحی روستایی استان قم به روش توصیفی ، تحلیلی –پیمایشی انجام شد، دیدگاههای ١٤٥نفرازکارشناسان ومدیران مرتبط بابرنامه ریزی وتوسعه روستایی شاغل به کاردراستان موردمطالعه قراردادوبابهرهگیری ازتکنیک تحلیل عاملی هشت عامل به عنوان عوامل اثربخش برتغییرات کارکردی ازدیدگاه کارشناسان و مدیران استخراج ونام گذاری شدند. عامل اول به نام محدودیت های توسعه کشاورزی واشتغال درنواحی روستایی باتبیین بیش از ١٤درصدازکل واریانس به عنوان مهم ترین عامل معرفی شد. عامل دسترسی ومراودات شهروروستا، عامل گسترش گردشگری ، عامل گسترش شهرنشینی ، عامل جاذبه های محیط روستایی، عامل سرمایه گذاری جدیددرروستاها، عامل تحولات جمعیتی وعامل امکانات و خدمات به ترتیب ١٢/٧٩، ٩/٤٨، ٨/٥٠، ٦/٨٠، ٥/٢٠، ٤/٨٤و ٤/٤٦درصدازکل واریانس متغیرهای موثربرتغییرات کارکردی درنواحی روستایی راتبیین نمودند.
این هشت عامل درمجموع ٦٦/٥٥درصدازواریانس کل متغیرهاراتبیین میکند.
خلاصه ماشینی:
")، تحت تأثیرسرمایه گذاری های بخش خصوصی مرتبط بانوع فعالیت های اقتصادی، به ویژه دامداری، پیوندهای تازهای بین نقاط روستایی وشهرآمل برقرارگردیدکه به نوبه خود، منجربه شکل گیری تعامل وعملکردهای تقریبادوسویه بین این کانون شهری ومراکزروستایی واقع درحوزه نفوذآن گردید (سعیدی وعزیزپور ١٣٩٠، (121 محمدزاده لاریجانی (١٣٨٩) درتحلیل تغییرات کارکردی وگذارروستاهای دهستان فیروزجاه ازکارکردکشاورزی به کارکردگردشگری به این نتیجه رسیده است که عوامل درونی بیشترازعوامل بیرونی درتغییرکارکردروستاهای موردمطالعه تأثیرگذاربودندکه دربین عوامل درونی محدودیت اشتغال ودرآمدوکمبودامکانات وخدمات به عنوان مهم ترین عوامل درونی تأثیرگذارودربین عوامل بیرونی جاذبه های گردشگری به عنوان مهم ترین عوامل بیرونی تأثیرگذاردرتغییرکارکردروستاهای موردمطالعه به دست آمد (محمدزاده لاریجانی ١٣٨٩، ١٥٩ –١٥٨).
باتوجه به تحلیل عاملی صورت گرفته ،میتوان ٣٨متغیرموردبررسی راتحت عنوان هشت عامل محدودیت (اشتغال وتوسعه کشاورزی)، دسترسی، گسترش گردشگری، گسترش شهرنشینی، جاذبه های محیطی روستاها، حمایت و سرمایه گذاری جدیددرروستاها، تحولات جمعیتی وخدمات وامکانات نامگذاری کرددر شکل شماره ٤مدل استخراج شده ورابطه این عوامل بامتغیرهای تاثیرگذاربرتغییرات کارکردی نواحی روستایی نمایش داده شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) محدودیت توسعه کشاورزی واشتغال روستایی (رجوع شود به تصویر صفحه) 8/50 (رجوع شود به تصویر صفحه) 6/80 (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) سرمایه گذاری جدید در روستاها گسترش شهرنشینی (رجوع شود به تصویر صفحه) جاذبه های محیط روستاها شکل شماره ٤: عوامل استخراج شده موثربرتغییرات کارکردی درنواحی روستایی استان قم ١١-نتیجه گیری دراین تحقیق ، عوامل موثربرتغییرات کارکردی روستاهای استان قم ازدیدگاه کارشناسان وخبرگان توسعه روستایی استان موردبررسی وبااستفاده ازتکنیک تحلیل عاملی، دسته بندی شدند."