خلاصه ماشینی:
مقدمه مقالــۀ حاضــر در رابطــه بــا فکــر اصولــي آيــت الله ســيدمحمدکاظم طباطبايــي يــزدي اســت و در ايــن مجــال چنــد بحــث اصولــي را از ديدگاهــي مقايســه اي در بيــن آراء ايشــان و ســاير انديشــوران اصولــي بررســي مي کنيــم و در پايــان بــه بيــان نکتــه اي در رابطــه بــا کتــاب حاشــيۀفرائــدالأصــول کــه دربردارنــدة نظريــات اصولــي ايشــان در مباحــث حجــج ، امــارات ، اصــول عمليــه ، تعــادل و تراجيــح اســت ، خواهيــم پرداخــت .
ايشـان بـراي تعريف علــم اصــول مجالــي نمي بينــد و بيــان ضابطــه را کافــي مي دانــد و به نظــر مي رســد کــه ضابطــۀ اصولي بــودن در نــزد ايشــان ايــن اســت کــه فقــه و اســتنباط حکــم از دليـل يـا وظيفـۀ عمليـه متوقـف بـر آن مسـئله باشـد (همـان : ١٧ و ٢٨).
به هرحـال ، عـده اي از علمـا موضـوع علـم اصـول را ادلـۀ اربعـه (کتـاب ، سـنت ، اجمـاع و عقـل ) قـرار داده انـد و به اين ترتيـب چـون حجيـت آن هـا مسـلم اسـت ، «مباحث الحجــۀ» در اصــول بحثــي اســت مربــوط بــه تنقيــح موضــوع و از مبــادي تصــوري محســوب مي شــود؛ لــذا صاحــب فصــول اشــکال نموده انــد و موضــوع را ذات ادلــه بــا چشم پوشــي از وصــف دليل بــودن مطــرح کرده انــد.
و آيــت الله شــهيد صــدر بــر ايــن عقيده انــد کــه موضــوع علــم اصــول ادلــۀ مشــترکه در اســتدلال فقهــي اســت (صــدر، ١٤٣١ ق ، ج ١: ٥٢).
از ديـدگاه صاحـب العروةالوثقـي سـيدمحمدکاظم طباطبايـي يـزدي ، غـرض از علـم اصـول چيسـت ؟ بـراي روشن شـدن نظـر ايشـان بـه تقريـرات مباحـث ايشـان در حاشــيۀ فرائدالأصــول در بحــث از حجيــت خبــر واحــد مراجعــه مي کنيــم در جايــي کــه بيــان شده اســت : «قولــه :ومــن هنــايتضــح دخولهــافــي مســائل أصـول الفقـه الباحثـۀعـن أحـوال الأدلـۀ» (انصـاري ، ١٤٣١ ق ، ج ١: ٢٣٩).