چکیده:
یکی از تحولات مهم پس از فتوحات اعراب، گسترش تدریجی اسلام و در نتیجه تبدیل مسلمانان به جمعیت غالب در سراسر فلات ایران بود. با این وجود به گواهی منابع مختلف در برخی مناطق مانند فارس عدهی زیادی از زرتشتیان بدون تمایز خاص با مسلمانان، زندگی نسبتا آرام و مسالمتآمیز همراه با همگرایی را سپری میکردند. در شکلگیری این وضعیت زمینهها، علل و مولفههای چندی اثرگذار بودهاند. سیاست همراه با تساهل و تسامح و اهتمام به حمایت و حفظ حقوق غیرمسلمانان و نیز مقابله با گروهها و افراد تندرو از سوی آل بویه بهویژه در دوره قدرت، امکان زیادی جهت آخرین حضور پررنگ زرتشتیان در عرصه اجتماعی فراهم آورد. این رویکرد حکومت با دستورات دینی مبنی بر لزوم رعایت حقوق اهل ذمه و نیز وجود پارهای تشابهات در اعمال و اندیشهها و نیز فرهنگ و آدابورسوم ریشهدار ایرانی که دچار تغییر چندانی نشده بودند، باوجود پارهای مخالفتها، تقویت گردید. هردو گروه مسلمان و زرتشتی میراث دار فرهنگ مشترکی بودند که بهصورت طبیعی ایشان را جامعهای واحد نشان داده سبب ایجاد رابطه عمدتا مسالمتآمیز و همگرایانه گردید که در عرصه اجتماعی تاثیر گذار بوده است. مهمترین دستاورد پژوهش حاضر را میتوان معرفی علل و مولفههایی که به ایجاد جامعهای به دور از تنشهای مخرب انجامید دانست. در این جستار سعی داریم عوامل موثر در شکلگیری روابطی مبتنی بر همگرایی بین دو گروه در عصر آل بویه در ایالت فارس را با روش توصیفی تحلیلی با رویکردی تاریخی و تکیه بر مطالعات کتابخانهای تبیین نماییم.
The gradual spread of Islam in the third century onward the Muslims formed majority population. Based on various sources، have lived peacefully and integration in Fars the Zoroastrian many Muslim residents of without a special distinguish. The peaceful relationship between along with integration between the two parties formed due، fields، and elements of some of factors. The Buyids politics of tolerance and maintaining the rights to along with the Zoroastrian and countered with Extremist groups. The last few opportunities for presence Zoroastrians in social arena providing. The governmentapproach to was reinforced respect the rights of religious orders well as dhimmis and the similarities in practices and ideas. But of Islam did not change much of Iranian culture and inherited and sustaining both groups had a common culture. They are a community، and this was due to the integration both sides. In this query we try to factors affecting the integration of the two groups in The Buyids era on library studies and a descriptive method an analysis and historical Clarifying the our approaches.
خلاصه ماشینی:
در مقاله حاضر تلاش بر این است علل و زمینه های شکل گیری رابطه ای مبتنی بر همگرایی بین مسلمانان و زرتشتیان در دوره آل بویه را با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای مطالعه و تبیین نموده ، پاسخی به سؤالات زیر بیابیم .
٣- علل و مؤلفه های مؤثر بر همگرایی ایرانیان زرتشتی به مرور پذیرای اسلام شدند و بر تعداد مسلمانان افزوده شد، نتیجه ایـن روند ایجاد جامعه ای با دو دین متفاوت بین مردمی با نژاد و فرهنگ واحد بود کـه در همـان حال به صورت طبیعی دارای پیوندهای مختلفی بودند.
این نمونه های استثناء در دوره مورد بررسی به ویژه در فارس فاقد توان لازم جهت تبدیل به جریانی عمومی بودند، ولیکن پس از سقوط آل بویه تأثیرات مهمی در شکل گیری روابط بین پیروان ادیان و مذاهب ایفا نمودند.
پس از دوره آل بویه این جشن به مرورزمان ، ابتدا با محدودیت هایی که ناشی از مغایرت برخی آداب آن با اسلام بود و سپس در اثر مصائب و مشکلات جامعه ایران از رونق افتاد و تنها در میان اقلیت زرتشتی به شکل محدود، ادامه یافت .
عدم وجود تعصب دینی در میان اکثر دانشمندان و برخی گروه های اجتماعی و مذهبی، عامل مهمی در تساهل و تسامح در برخورد با عقاید پیروان سایر ادیان و مذاهب و همگرایی بخشی از جامعه آن روز به شمار می رود.