چکیده:
اسرار تجاری دستهای ارزشمند از اموال فکری هستند که همانند اموال مادی نیازمند حمایت در برابر هرگونه تعرض و تجاوز اشخاص میباشند. این دسته از اموال به دلیل این که جنبه محرمانه دارند، به صورت ویژه باید حمایت شوند و نقض آنها به دلیل همین محرمانگی دشوارتر و تعیین ضمانت اجرا برای ناقض پیچیدهتر خواهد شد. اسرار تجاری به دو صورت قراردادی و غیرقراردادی مورد حمایت قرار میگیرند. این دسته از اموال فکری اصولا به علت ویژگی سری آن به صورت قراردادی حمایت میگردند، اما در مواردی شخص ثالث به آنها دست مییابد و از این راه ضرر فراوانی به مالک وارد میکند. در اینجا به علت عدم وجود رابطه قراردادی میان ناقض حق و مالک بحث مسوولیت مدنی ناقض مطرح میگردد که فرآیند احراز آن و چگونگی جبران خسارات وارده به مالک موضوع اصلی مقاله حاضر است.
خلاصه ماشینی:
اسرار تجاري در حيطه حقوق مالکيت صنعتي مورد حمايت قرار ميگيرنـد و بر خلاف ساير اموال فکري که دسته اي از حقوق انحصاري براي مالکانشان به ارمغـان ميآورند، فاقد اين خصيصه هستند؛ به گونه اي که مالک سر تجاري همانند يک مالـک معمولي استفاده از مال خود را دارد و فاقد هرگونه حـق انحصـاري اسـت .
در حقوق ايران نيز ماده ٦٥ قانون تجارت الکترونيـک ، بـه تعريـف اسـرار تجـاري الکترونيکي پرداخته است : «اسرار تجاري الکترونيکي داده پيامي است که شامل اطلاعات ، فرمـول هـا، الگوهـا، نرم افزارها و برنامه ها، ابزار و تکنيک ها و فرآيندها، تأليفات منتشـر نشـده ، روش هـاي انجام تجارت داد و ستد، فنون ، نقشه ها و فراگردها، اطلاعات مالي، فهرست مشـتريان ، طرح هاي تجاري و امثال اين ها است که به طور مستقل داراي ارزش اقتصادي بـوده و در دسترس عموم قرار ندارد و تلاش هاي معقولانه اي براي حفـظ و حراسـت از آن هـا انجام شده است ».
در بعد بين المللي هنوز معاهده اي که مشتمل بـر جوانـب مختلـف موضـوع اسـرار تجاري باشد، شکل نگرفته است ، اما بند ٢ ماده ٣٩ موافقت نامه تريپس ، اسرار تجاري را در ذيل عنوان «اطلاعات افشان شده »٢به مفهوم اطلاعاتي ميداند که : اولا، به طور کلي يا در ترکيب بندي دقيق و مجموعه اجزاي تشـکيل دهنـده ، سـري هستند و عموما ناشناخته بوده و براي اشخاصي که در حيطه اي هسـتند کـه معمـولا بـا اطلاعاتي از اين دست سروکار دارند، به سادگي قابل دستيابي نميباشند.