چکیده:
متون درسی نظام های اقتصادی در ایران به مقایسه نظام های اقتصادی سرمایه داری، سوسیالیسم و اسلام می پردازد. با فروپاشی سوسیالیسم در بلوک شرق، متون درسی نظام های اقتصادی به طور جدی تغییر یافت و اقتصاد تطبیقی جایگزین نظام های اقتصادی و مطالعه ساختارها و نهادها جایگزین مطالعه نظام ها شد. نظام های اقتصادی مبتنی بر نظریه سیستم ها و اقتصاد تطبیقی مبتنی بر نهادگرایی است. اقتصاد تطبیقی بررسی می کند که چگونه نهادهای اجتماعی، سیاسی و حقوقی رفتار اقتصادی را شکل می دهند و بر عملکرد اقتصادی اثر می گذارند. ضرورت تدوین کتب دانشگاهی در زمینه اقتصاد تطبیقی به دلیل نیاز به مقایسه ساختار اقتصادهاست که به صورت مقایسه نهادها، عملکرد توسعه کشورها و ساختارهای اقتصادی صورت می گیرد.
خلاصه ماشینی:
پرسـش اساسـی ایـن تحقیـق آن اسـت کـه چـرا متـون نظـام هـای اقتـصادی دچـار دگرگونی اساسی شده است ؟ و محورها و مباحث اصلی متون جدید چیست ؟ در این مقاله ابتدا دلایل دگرگونی متون نظـام هـای اقتـصادی را توضـیح مـی دهـیم ، سپس ساختارها (ازجمله ساختار نهادی ) را به عنوان جایگزین نظام ها و به دنبـال آن اقتـصاد تطبیقی را به عنوان جایگزین نظام های اقتصاد معرفی می کنیم و به تحلیل نقـش سـاختارها و نهادها می پردازیم .
ب) ضــرورت مقایــسۀ نظــام اقتــصاد ســرمایه داری و نظــام اقتــصاد سوسیالیــسم ، بــا فروپاشی اقتصادهای سوسیالیستی ، در سال ١٩٨٩ منتفی شد و پس از این سـال ، اقتـصادهای سوسیالیستی ، آثار اقتـصادی تجربـه گـذار از سوسیالیـسم بـه سـرمایه داری ، بررسـی و متـون نظام های اقتصادی دچار تغییر اساسی شده است (٢٨٨ :٢٠٠٥ ,.
در سـطح کـلان ، بـرای مثـال الگوهـای توسـعۀ اقتصادی کشورها و مناطق ، کـارکرد بـازار کـار و شـرایط نهـادی در کـشورهای مختلـف ، مقایسۀ میان اقتصادها در زمینۀ وضـع مالیـات ، سیاسـت پـولی ، سیاسـت صـنعتی و همچنـین فعالیت های سرمایه گذاری و مـصرف ، تـأثیر نهادهـای مختلـف و ویژگـی هـای مختلـف در عملکرد اقتصادی را در نظر می گیرد و در سطح خرد نیز برای مثال به روش مقایسه ای رفتار مصرف کننـدگان و بنگـاه هـا، تفـاوت در ادارۀ امـور (راهبـری ) شـرکت و روابـط صـنعتی ، انتخاب مالی خانواده ها، بانک ها و بنگاه ها را مطالعه می کند (٢١ :١٩٩١ ,Angersano).