چکیده:
در مطالعه حاضر پس از تکمیل پرسشنامه و جمعآوری دادههای مقطعی سال زراعی 93ـ1392 از 201 تولیدکننده گندم آبی منتخب به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چند مرحلهای در منطقه فسا، اثرات افزایش قیمت حاملهای انرژی بر تقاضای نهادههای مؤثر بر کیفیت محیط زیست بررسی شد. ابتدا با استفاده از سیستم عرضه تقریبا ایدهآل تابع تقاضای نهادههای تولید گندم برآورد و رابطه مکملی و جانشینی بین نهادهها تعیین شد. سپس با افزایش قیمت حاملهای انرژی (گازوئیل و برق) با اعمال سناریوهای مختلف برنامه هدفمندی یارانهها، به محاسبه تغییرات مقدار تقاضای نهادههای تولید پرداخته شد. در این مطالعه از تغییرات مقدار تقاضای نهادههای آب، سموم شیمیایی، کود شیمیایی و حاملهای انرژی به عنوان نهادههایمؤثربرکیفیت محیط زیست استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که کششهای خود قیمتی جبرانی تقاضا برای همه نهادههای مورد بررسی منفی است. همچنین کششهای متقاطع جبرانی بیانگر وجود رابطه مکملی بین نهادههای گازوئیل و ماشینآلات و برق و نیروی کار و رابطه جانشینی بین نهادههای گازوئیل و برق و نیز گازوئیل و نیروی کار میباشد. اثرات افزایش قیمت گازوئیل و برق نشان داد که با افزایش قیمت این حاملها، مقدار تقاضای نهادههایمؤثربرکیفیت محیط زیست افزایش مییابد. لذا پیشنهاد میشود که سیاست فوق در تولید گندم با احتیاط بیشتر صورت گیرد. در نهایت علیرغم پایین بودن کششهای خود قیمتی و متقاطع جبرانی تقاضای نهادهها، جانشین بودن آنها بهطور تلویحی میتواند حاکی از تمایل مناسب تولیدکنندگان به استفاده از سایر نهادهها به جای انرژی باشد. لذا پیشنهاد میشود دولت تکنولوژیهای جایگزین انرژی و سازگار با محیطزیست را معرفی و ترویج نماید.