چکیده:
تحولات سیاسی امنیتی و تغییرات ژئوپلیتیکی عراق جدید، از 2003 ، منجر به ارتقاء جایگاه جمهوری
اسلامی ایران در حوزه های سیاسی امنیتی خاورمیانه ازجمله عراق شده که به طور سنتی در حوزه اثرگذاری آمریکا، عربستان و اسراییل بوده است. ایران نیز با استفاده از این فرصت ها، سعی در شناسایی ظرفیتها، توانمندی ها و ارزش های خود و نفوذ هرچه بیشتر در خاورمیانه کرده است. این جریان به زیان عربستان سعودی تحلیل و تفسیر می شود. لذا عربستان نیز در این بازی به دنبال راه کارهایی است تا از توسعه نفوذ سیاسی و معنوی ایران در منطقه جلوگیری به عمل آورد و تمهیداتی برای موازنهسازی قدرت منطقهای ایران تدارک ببیند. در این میان عراق اولین حوزه انعکاس سیاست های رقابتی ایران و عربستان می باشد. تقابل ایران و عربستان به گونه ای است که شواهدی بر تطبیق قاعده حاصلجمع جبریصفر بر روابط این دو کشور در عراق وجود دارد که در آن عربستان به یک بازیگر کمینه گر تبدیل شده است. برهمین اساس، سیاست خارجی عربستان در خاورمیانه برمبنای سد نفوذ جمهوری اسلامی ایران استوار می باشد. بنابراین، تلاش شده است در قالب نظریه بازی ها و تئوری حرکت ها و به شیوه توصیفی تحلیلی و به روش عقلی تجربی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی مورد بررسی قرار گیرد تا به این طریق رقابت آنها در خاورمیانه قابل درک باشد.
خلاصه ماشینی:
بنابراین ، تلاش شده است در قالب نظریه بازی ها و تئوری حرکت ها و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی و به روش عقلی ـ تجربی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی مورد بررسی قرار گیرد تا به این طریق رقابت آنها در خاورمیانه قابل درک باشد.
حمله آمریکا در سال ٢٠٠٣ به عراق و برکناری صدام حسین و شکل گیری دولت نسبتا شیعی ، این کشور را به نقطه حساس سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان تبدیل نمود و آغازی شد برای دور جدید رقابت های منطقه ای آنها.
اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در عراق جدید بهره گیری از کدهای ژئوپلیتیکی عراق در راستای منافع ملی و تقویت محور مقاومت ، حل مشکلات مرزی و ادعاهای الحاق گرایان عراق ، رهایی از تنهایی استراتژیک در منطقه خاورمیانه ، تلاش در تقویت دولت ملی متمایل به خود در عراق با محوریت حاکمیت شیعه ، اطمینان خاطر از سد نفوذ قدرت های رقیب به خصوص عربستان ، اسراییل و داعش ، بهره برداری از محیط اقتصادی عراق و انتقال انرژی از خاک عراق به مدیترانه ، ازجمله اهداف سیاست خارجی ایران در عراق می باشد.
. ایران از ائتلاف شیعه و کرد متمایل به خود حمایت می کند و در خصوص اهل سنت ، تلاش دارد تا آنها برای رسیدن به اهداف سیاسی ، منافع و حقوقشان به تهران متوسل شده و خواسته های خود را از اینجا مطالبه و دریافت کنند (خبرگزاری فارس ، جلالی ، ١٣٩٣) تا به این شکل حاکمیت ملی متمایل به ایران در عراق تقویت شود.