چکیده:
مخازن گاز میعانی به علت برخورداری از میعانات گازی که همراه محصول اصلی میدان (گاز طبیعی) استخراج میشوند، نسبت به سایر انواع مخازن گازی ارزش اقتصادی بالاتری دارند و تولید غیرصیانتی از آنها لطمات جدی و جبرانناپذیری برای مالک مخزن همراه خواهد داشت. ارزیابی انواع قراردادهای نفتی در بخش بالادستی از منظر ملاحظات تولید صیانتی، میتواند در انتخاب الگوی قراردادی مناسب برای توسعه و بهرهبرداری از مخازن گاز میعانی راهگشا باشد. در این مطالعه، با استفاده از مدل مفهومی و از طریق بررسیهای تطبیقی با ویژگیهای موردنیاز الگوهای قراردادی که با توجه به مشخصههای منحصربهفرد این نوع مخازن به دست آمده است، کارایی انواع قراردادهای بالادستی برای تولید صیانتی از مخازن موصوف بررسی میشود. یافتهها نشان میدهند که حفظ اصول و موازین تولید صیانتی از مخازن گاز میعانی، از طریق بهکارگیری الگوهای قراردادی مشارکت در تولید و بیع متقابل، با اشکالات عمدهای مواجه است. همچنین، یافتههای پژوهش مؤید آن است که استفاده از الگوی قرارداد طراحی، تهیۀ تجهیزات و ساخت (موسوم به EPC)، نسبت به الگوی قرارداد جدید نفتی ایران (موسوم به IPC) برتری دارد. نتایج این پژوهش میتواند در انعقاد قراردادهای نفتی در توسعه و تولید از مخازن گاز میعانی کشور نیز بهرهبرداری شود.
خلاصه ماشینی:
در اين مطالعه ، با استفاده از مدل مفهـومي و از طريـق بررسـي هـاي تطبيقـي بـا ويژگي هاي موردنياز الگوهاي قراردادي که با توجه به مشخصه هاي منحصربه فرد اين نوع مخازن بـه دسـت آمـده است ، کارايي انواع قراردادهاي بالادستي براي توليد صيانتي از مخازن موصوف بررسي مـي شـود.
همچنين ، با توجه به اينکه اکثـر ميـادين گازي توسعه نيافتۀ ايران در دستۀ مخازن گـاز ميعـاني قـرار دارنـد٣ و بـا توجـه بـه اينکـه مهم ترين مدل قراردادي که در حـال حاضـر مـدنظر متوليـان صـنعت نفـت کـشور بـراي واگذاري عمليات بالادستي است ، قراردادهاي جديد نفتي ايـران موسـوم بـه IPC٤ اسـت ، بنابراين اين مدل قراردادي نيز بررسي مي شود.
مقالۀ حاضر به دنبال پاسخ به اين پرسش اساسي است کـه «از منظـر ملاحظـات توليـد صيانتي ، بهترين مدل قراردادي براي توسعه ، توسعۀ مجدد يـا بهـره بـرداري از مخـازن گـاز ميعاني چيست ؟» از اين رو، در ايـن مطالعـه پـس از مـروري بـر پيـشينۀ پـژوهش و بيـان ويژگي ها و مشخصه هاي مخازن گاز ميعاني ، روش هاي صيانتي بهره برداري از اين دسـته از مخازن را تشريح خـواهيم کـرد.
١. ارزيابي ويژگي هاي مناسب قراردادي در بهره برداري صيانتي از مخازن گاز ميعاني ؛ قراردادهاي مشارکت در توليد در قراردادهاي مذکور، حاکميت کامل شرکت هـاي نفتـي بـين المللـي بـر تمـامي عمليـات بالادستي ، تأثير نامطلوبي در ويژگي هاي اول تا سوم دارد، زيرا شروع جريان توليد تجـاري از ميدان اين نويد را به شرکت عامل مي دهد که سهم نفت سود و نفت هزينۀ خود را در بازٔە زماني مقرر دريافت کند و اعمال هزينه هاي جديد براي اين بنگاه ها به هيچ وجه قابـل قبـول نيست .