چکیده:
جنبش حماس پس از گذشت 30 سال از تاسیس خود و پس از 11 سال رسیدن به قدرت در نوار غزه، سند سیاسی جدیدی را روز یازدهم اردیبهشت 1396 شامل یک مقدمه، 42 بند و 12 عنوان منتشر و بدین وسیله با ارائه گفتمانی متفاوت از قبل، راهبردهای جدیدی را ارائه کرد. سند جدید حماس در مقایسه با منشور 36 ماده ای 1988، شش ماده بیشتر دارد. این سند حکم قانون اساسی را برای حماس دارد و نمی توان از آن به عنوان یک طرح یا ابتکار نام برد؛ بلکه این سند برای دوست و دشمن در داخل و خارج از فلسطین پیام هایی را به همراه داشت. مسلم است در دهه های اخیر، حماس با رویکرد مقاومت در خط مقدم مبارزه با رژیم غاصب صهیونیستی قرار داشته و دارد و هر گونه اقدامی از سوی این جنبش می تواند بر معادلات درونی و بیرونی مرزهای فلسطین تاثیر بگذارد و کنشگران فعال در این منطقه را به واکنش وادار کند. اقدام اخیر حماس در انتشار سند جدید که به گفته خالد مشعل، تدوین آن دو سال به طول انجامیده و به طور طبیعی در انتخاب عناوین، کلمات و بندهای آن دقت فراوانی مبذول گشته و بیانگر اجماع رهبران جنبش و نهادهای آن در داخل و خارج از فلسطین است، با واکنش های مختلفی در محافل گوناگون مواجه شده است. با نگاهی اجمالی به سند مذکور درمی یابیم که این سند نسبت به میثاق اولیه حماس که گفتمانی ایدئولوژیک دارد، دارای گفتمانی کاملا سیاسی - حقوقی بوده و بسیار راهبردی تر از آن است. با توجه به اهمیت این موضوع، سعی داریم در این مجال به زوایای مختلف این سند از حیث علل و عوامل انتشار آن و همچنین پیامدهای حاصل بپردازیم و از این رهگذر، نقاط تاریک و روشن این سند را به صورت دقیق تر ترسیم کنیم.
خلاصه ماشینی:
"5ـ خود ماده 20 قبل از اشاره به موافقت ضمنی با تشکیل کشور فلسطین در مرزهای 1967 بر موارد زیر تأکید کرده است: الف: پایبندی به ذره ذره خاک فلسطین و کل سرزمین فلسطین و ضرورت آزادسازی کل آن ب: به رسمیت نشناختن رژیم صهیونیستی ج: عدم چشمپوشی از هیچ کدام از حقوق فلسطینیان 6ـ عدم تخصیص قدس به قدس شرقی حماس در مقدمه و سه ماده 10، 20 و 27 از قدس بهعنوان پایتخت کشور فلسطین یاد میکند، در حالی که آنچه از نگاه جنبش فتح، ساف و جامعه بینالملل، اشغالی محسوب میشود تنها قدس غربی است.
(گلعنبری، 1396) ولی نگاهی به دیگر تحولات فلسطین مانند اقدام روسیه در شناسایی قدس غربی به پایتختی رژیم صهیونیستی (منوط به تشکیل دولت فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷)، عادیسازی روابط میان برخی اعراب و رژیم صهیونیستی، تحرکات سیاسی اخیر دولت ایالات متحده آمریکا و همچنین برخی کشورهای عربی درخصوص ازسرگیری مذاکرات سازش و نیز طرح ترامپ در خصوص انتقال سفارت آمریکا به بیتالمقدس، دوستداران مقاومت و حماس را نگران میسازد و این نگرانی هم قابل تأمل است؛ زیرا تجربه روند جنبش فتح با رهبری عرفات از جنبشی انقلابی به سازشگری اسلوپسند، ذهنیت مثبتی را در ذهن تحلیلگران ایجاد نمیکند.
) ورود به باشگاه پذیرفتهشدگان در سیاست منطقهای (شبکه سعودی العربیه) انداختن توپ به زمین اسرائیل و در تنگنا قرار دادن آن در جامعه بینالملل بهویژه میان افکار عمومی غربیها 2 ایجاد مقبولیت بینالمللی و ورود به جامعه جهانی (از طریق موافقت ضمنی با تشکیل کشور فلسطین در مرزهای 1967، گفتمان سیاسی و حقوقی و روزنامه انگلیسی «ایندپندنت» نوشت: این سند تلاشی برای بهبود روبط حماس با غرب، کشورهای حوزه خلیج فارس و مصر است."