چکیده:
این پژوهش با هدف تبیین ابعاد رهبری سازمانی با استفاده از آموزه¬های نهج¬البلاغه انجام شده است. بر این اساس روش تحقیق، کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شده است. ابتدا متن نهج¬البلاغه اعم از نامه¬ها، خطبه¬ها و حکمت¬ها از دید مفاهیم مرتبط با رهبری (نفوذ و تاثیر¬گذاری، الگو بودن و مسئولیتپذیری) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و 525 مضمون اولیه استخراج، و سپس با استفاده تلخیص و مقولهبندی به روش شناسه¬¬گذاری با تاکید بر مفاهیم مشترک 79 مضمون پایه تحت عنوان شاخص شناسایی شد. در ادامه با افزایش محدوده دستهبندی ده مضمون سازماندهنده تحت عنوان مولفه و نهایتا با تکرار آن سه مضمون فراگیر به عنوان ابعاد رهبری سازمانی شامل ابعاد اعتقادی، اخلاقی و رفتاری شناسایی¬ و تبیین شد.
خلاصه ماشینی:
ابتدا متن نهج البلاغه اعم از نامه ها، خطبه ها و حکمت ها از دید مفاهیم مرتبط با رهبری (نفوذ و تأثیرگذاری، الگو بودن و مسئولیت پذیری) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و ٥٢٥ مضمون اولیه استخراج ، و سپس با استفاده تلخیص و مقوله بندی به روش شناسه گذاری با تأکید بر مفاهیم مشترک ٧٩ مضمون پایه تحت عنوان شاخص شناسایی شد.
وجه تمایز این پژوهش با دیگر پژوهشها در این حوزه این است که در دیگر پژوهشها در مورد رهبری و در حوزه مدیریت اسلامی عمدتا نظریه های موجود آزمون ، و یا ابعاد نظریه ها از دیدگاه اسلام استخراج شده که این امر به نوعی تأیید دیگر نظریه ها در حالت کلی است ؛ ولی در این پژوهش بدون در نظرگرفتن چارچوب اولیه و از طریق بررسی مضمونهای مرتبط با موضوع در نهج البلاغه به همراه مصاحبه با متخصصان در این حوزه به ابعاد رهبری متناسب با ارزشهای ایرانی 1 - Komar 2 - Largrad 3 - Galanoo 4 - Gill & Caza 5 - Bernai اسلامی منتج خواهد شد.
در این مرحله نیز برای اطمینان از صحت خلاصه سازی مضمونهای اولیه از ٥٢٥ به ٧٩ از طریق مصاحبه با متخصصان نهج البلاغه و مدیریت اسلامی ٢٠درصد شاخصها تصادفی انتخاب شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که به صورت میانگین از نظر متخصصان بیش از ٨٧% تناسب بین شاخصها و مضمونهای اولیه برقرار بود و پس از هر مصاحبه موارد تکمیلی اضافه شد.