چکیده:
یکی از مهم ترین موضوعات در مطالعه رابطه بین زبان و جنسیت، بحث گسترش و اشاعه ایدئولوژی های جنسی از طریق زبان گفتاری است. هدف این تحقیق نیز ارایه یک سری اطلاعات به منظور آگاه کردن افراد در مورد جنسیت گرایی زبانی بوده است. در تحقیق حاضر، جنسیت گرایی زبان فارسی مورد بررسی قرارگرفته است. در ابتدای امر تعاریفی از زبان جنسیت گرا ارایه گردیده و اهمیت مطالعه چنین زبانی توضیح داده شده است. سپس شیوه های متفاوت بروز جنسیت گرایی زبانی و حوزه های مربوط به آن بیان شده و با استناد به معیارها و ملاک های مطرح در مورد جنسیت گرایی زبانی و بررسی حوزه های مختلف از جمله واژگان، ضرب المثل ها و غیره، زبان فارسی از این منظر مورد بررسی قرارگرفته است. نتیجه حاصل از این تحقیق بیانگر این واقعیت است که زبان فارسی، زبانی است که تا حد زیادی از نظر کاربرد اجتماعی تمایلات جنس گرایانه دارد. به عبارتی این زبان نه تنها منعکس کننده واقعیات مربوط به جنسیت زدگی جامعه است، بلکه در مواردی به آن شکل دهی هم می کند.
خلاصه ماشینی:
در حوزه تشبيهات مثلي ،نمونه هاي بي شماري از اين موارددر زبان فارسي يافت مي شود که مي توان آن ها را به دو دسته کلي تقسيم کرد: الف ) مواردي که به صورت عام به کارمي روند،يعني در مفهوم به هر دو جنس برمي گردنـد ولـي در ظاهر باز هم به جنس مؤنث دلالت دارند: ١-مثل گاو ننه حسن : نادان ؛ ٢-مثل زن آبستن : کندو آهسته حرکت کردن ؛ ٣-مثل زن ها:گريان و نالان ؛ ٤-مثل حمام زنانه : جاي پرهياهو؛ ٥-مثل زن بچه مرده : گريان ؛ ٦-مثل دده مطبخي : چرکين ؛ ٧-مثل دختر کور: خجول و محجوب ؛ ٨-مثل عروس قلندران : بي حفاظ و بـي عفـاف ؛ ٩-مثـل وسـني : بسيار حسود، سخت دشمن .
ب )مواردي که به صورت خاص و تنها براي زنان به کارمي روند که در اغلب موارد داراي بار معنـايي منفي هستند: ١٠- مثل برات نکول شده : دختر يا زني را که شوهر مرجوع بکند؛ ١١-مثـل مـادر فـولادزره : زن زشـت و بدهيبت و معمولا پير؛ ١٢-مثل مرغ کرچ : زن يا دختر سهل الوصول ،بي عفت ؛ ١٣-مثل خاله خرسه :زني فربـه که لباس هاي زيادي بر تن کرده است ؛ ١٤-مثل آل : زني مهيب و بدخوي ؛ ١٥-مثل قطامه : زن بدخوي .
Miller & Swift *بسياري ازضرب المثل هاي حاوي مفهوم منفي ياصورت خنثي دارند، يا حتي براي بيان يک نکته منفي که مربوط به جنس خاصي هم نيست ، درآن هااز واژه ي «زن »و متعلقات آن استفاده شـده اسـت .