چکیده:
تاثیر انقلاب اسلامی در ساختار و محتوای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری ایران که به تغییراتی بنیادین منجر شد، به قدری آشکار است که نیازی به اثبات ندارد. با توجه به این تغییر همه جانبه، بدیهی است که غزل نیز در فضایی تازه و دیگرگونه قرار گرفت و تن به تغییراتی داد که نمود آن را در شمار بسیاری از غزل های پس از انقلاب می توان دید.اما در دهه های سی و چهل، بسیاری از شاعران نوپرداز که تصور می کردند دگرگونی محتوای زندگی مدرن، ناگزیر به دگرگونی قالب ها می انجامد، از غزل و دیگر قالب های کلاسیک شعر فارسی، رویگردان شدند و به شعر نیمایی و سپید روی آوردند. البته در این میان بودند شاعرانی که همچنان، غزل را به عنوان قالب نامیرای شعر فارسی پذیرفتند و غزل های موثری نیز سرودند، اما توجه جدی به این قالب، پس از انقلاب 57، بیشتر از گذشته شدت گرفت.با دگرگونی باورهایی که طی سال ها ذهن و روح بسیاری از شاعران را در چنبره پر قدرت خود گرفته بودند، غزل نیز پذیرای دگرگونی هایی شد که به هرچه کامل تر شدن دورنمایه و ساختار آن کمک شایانی کرد.در این مقاله به واکاوی ویژگی های غزل بعد از سال 1357 پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
"به ایـن معنـا که در اسـتحکام و فخامـت زبـانی بـه سـبک هـای خراسـانی و عراقـی نزدیـک اسـت و در ظرافت ها و نازک خیالی های تصویری به سبک هنـدی نزدیـک و در برخـی انطبـاق بـا آن است : هر چه گیلاس باغ چشمش داشت همه را تا خروس خوان چیدم پشـت پرچین ســبز مژگانش دو ســه خمیازه مست خوابیــدم بـــاغ گیـــلاس چشمکم می زد سبد دل هنـــوز خـــالی بود نــوبری آن چنـــان تمـــاشایی اولین بـــار بـــود می چیـدم غــــزل عاشـــقانه تغـــرم پس دیـــوار پلک او گل کـــرد در شب شاعرانه زلفــش بس که مضمون چـــریده چـــرخیدم جستم آخــر بهشت گمشـده را بـــا همیشه کنـــار او بـــودن به خدا این خیـال واهی نیست در بهشتم چــه جـای تردیدم (مهدی خانی ،١٣٧٨ :١٧) شاعران نوپردازی که تسلط و قدرت خود را در وزن های نیمایی نیز نشـان داده انـد و در زمینه های گوناگون شعر سروده اند با احاطه بر شعر کهن فارسی به خوبی توانسته انـد از عهده غزل سرایی نو در قالب کلاسیک برآیند."