چکیده:
یکی از عناصر تشکیل دهنده اندیشه و فرهنگ انقلاب اسلامی، عنصر کرامت است. موضوع کرامت از بحثهای ضروری دنیای معاصر بشمار می رود. که در چار چوب اندیشه شیعی و با استفاده از آموزه های غنی قرآن و عترت تعریف و ابعاد خاصی برای آن بدست می آید. این مقاله در صدد تحلیل این ابعاد و پاسخ به این پرسش اصلی است که جایگاه عنصر کرامت در فرهنگ انقلاب اسلامی چیست؟ انقلابی که توانست با اتکا به آموزه های قرآن و تفکر ناب شیعی، تحول مهمی را در دوران معاصر رقم بزند. اساسی ترین رکن این اندیشه، اعتقاد به عالم غیب و لوازم آنست. پیرامون موضوع کرامت در کتب تفسیری یا اخلاقی نکات سودمندی بیان شده یا درباره فرهنگ انقلاب اسلامی آثار فراوان و ارزشمندی به رشته تحریر درآمده؛ اما موضوع کرامت در اندیشه و فرهنگ انقلاب اسلامی موضوعی راهبردی و الهام بخش هم برای ایران و هم برای جهان اسلام است. لذا این مقاله ضمن تحلیل عنصر کرامت و کاربردهای گوناگون آن در قرآن و روایات، به نقش و تاثیر آن در فرهنگ انقلاب اسلامی و رشد و شکوفایی آن می پردازد. روش تحقیق این مقاله به شیوه تحلیلی- توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای اسنادی است. که با مراجعه مسئله محورانه به منابع دینی (قرآن و روایات معتبر معصومین(ع)) در چارچوب آموزه های قرآن و عترت(ع) خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"در مقدمة اعلامیة جهانی تنوع فرهنگی سال ٢٠٠١ یونسکو، فرهنگ چنین تعریف شده : «فرهنگ را باید مجموعه ای از خصیصه هـای مشـخص معنـوی ، مـادی ، فکـری و احساسـی جامعه یـا گـروه اجتمـاعی تلقـی کـرد کـه دربردارنـدة هنـر، ادبیـات ، شـیوه هـای زنـدگی ، روش های زندگی با هم ، نظام های ارزشی ، سنت ها و باورهاست » (فراهانی ، ١٣٨٦: ٨٠) همچنین سایر متفکران دربارة فرهنگ تعاریف گوناگونی ارائه کرده اند که از میان آنان علامه محمدتقی جعفری (ره )، فیلسوف اسلامی ، بـا نقـد مهـم تـرین تعریـف هـا از فرهنـگ ، چنین تعریفی ارائه داده است : «فرهنگ عبارت است از کیفیـت یـا شـیوة بایسـته یـا شایسـته برای آن دسته از فعالیت های حیات مادی و معنوی انسان ها که مستند به طرز تعقـل سـلیم و احساسات تصعید شدة آنان در حیات تکاملی باشد» (جعفری ، ١٣٧٣: ٧٧).
(درخشه ، ١٣٨٤: ٢٦٥-٢٢١) اگر نظام حاکم بر مبنای اسلام تحکیم شود و درصدد نشر معارف و احکام آن و ضامن اجرای حدودش باشد، آن حکومت دارای وصف کرامت است ؛ همان طور کـه در یکـی از خطبه های جمعه امام سجاد(ع ) و نیز در دعای افتتاح ماه مبارک رمضان آمده است : «اللهـم إنا نرغب إلیک فی دولة کریمة تعز بها الإسلام و أهله و تذل بـه النفـاق و أهلـه و تجعلنـا فی ها من الدعاة إلی طاعتک و القادة إلـی سـبیلک و ترزقنـا بهـا کرامـة الـدنیا و الآخـرة » (کلینی ، ١٤٠٧، ج٣: ٤٢٧؛ قمی ، ١٣٧٠، دعای افتتاح )."