چکیده:
این مقاله به پیش بینی جمعیت ایران به تفکیک شهری و روستایی تا سال 1420 پرداخته است و در آن اثر ترکیبی باروری، مرگ و میر و مهاجرت ها به تفکیک مهاجرت های داخلی و مهاجرت های خارجی مد نظر قرار گرفته و از مجموع 11 پیش بینی انجام یافته، سه گزینه به عنوان سناریو های نهایی انتخاب شده است. برتری این پیش بینی ها بر مجموعه آنهایی که در گذشته انجام شده است، دخالت دادن فرضیه مهاجر فرستی به خارج است که در حال حاضر یکی از مسایل مهم جمعیتی کشور است. این نکته از آن نظر اهمیت دارد که در کشورهایی که سطح باروری به کمتر از حد جانشینی برسد و همزمان با آن مهاجر فرستی شدیدی هم وجود داشته باشد، تغیر و تحول جمعیتی به شدت صورت می پذیرد و آثار کمی اثر گذارتری را بر جای می گذارد به گونه ای که اگر در کشور ما، مهاجر فرستی به خارج با شدتی حدود صد هزار نفر در سال ادامه یابد اثر جمعیتی آن بر کاهش تعداد در یک دوره سی و پنج ساله نزدیک به پنج میلیون نفر می گردد و چون علاوه بر آن مهاجرت گروه های سنی و جنسی خاصی از جمعیت را شامل می شود، اثر آن بر تغییر و تحول جمعیت، به مراتب سنگین تر از اثر کمی آن می شود. جمعیت کشور در قالب سه سناریوی نهایی این مقاله در سال 1420 بین 97/6 و 102/9 میلیون نفر خواهد بود که محتمل ترین آن به افزایش سطح باروری در چارچوب بند اول اصول کلی سیاست های جمعیتی کشور مبنی بر ارتقاء سطح باروری تا کمی بیش از حد جانشینی و مهر فرستی سالانه 70 هزار نفر (سناریوی دوم) استوار خواهد بود. با تشدید اثر مهاجر فرستی به خارج از کشور که در اسناد مختلف بین 15 تا 180 هزار نفر ذکر شده است، باید منتظر پیامدهای سنگین تری بر تعداد و ساختار جمعیت بود. لازم به یادآوری است که در سرشماری اخیر کشور در سال 1397، بر پایه 97 درصدی جمعیت شمارش شده،رقم 77/4 میلیون نفر به دست آمده است که با اعمال 3 درصد افراد شمارش نشده، این رقم به 79/794 میلیون نفر بالغ می شود که با داده های سناریوی دوم این پیش بینی (79/796 میلیون نفر) کاملا مطابقت دارد.
خلاصه ماشینی:
"در این زمینه برخی از سازمانهای بین المللی (از جمله انجمن مهاجرتهای بین المللی ،٢٠١٣ )، نیز به آن پرداخته اند در مجموع با توجه به شرایط کشور در آینده و به ویژه در قالب اصول کلی سیاستهای ابلاغی در مورد مهاجرت ها و بهبود احتمالی شرایط کشور از نظر جذب و نگهداشت آنها، فرضیه های مهاجرفرستی در دو مقیاس سالانه ٧٠ هزار و ١٠٠ هزار نفر در پیش بینی های جمعیتی دخالت داده شده و اثر آنها در کاهش تعداد جمعیت کشور در فاصله های پنجساله به دست آمده است .
ارقام به دست آمده از آن برای سال ١٣٩٠ بین ١/٦ تا ١/٩ نفر برای یک زن در طول دوران باروری (١٥ – ٤٩ ساله ) قرار دارد و اندازه آن در این گزینه به شرح زیر برآورد شده است جدول (٢): برآورد میزان های باروری کل به تفکیک شهری و روستایی از ١٣٨٥ تا ١٤٢٠ در سناریوی اول پیش بینی )به تصویر صفحه مراجعه شود) محاسبه اولیه این فرضیه به طور تفصیل در پیش بینی هماهنگ جمعیت کشور (١٣٨٨ زنجانی و دیگران : ٢٢ تا ٣٢ ) توضیح داده شده است در آن مطالعه سطح باروری زنان شهری در طول دوران پیش بینی ثابت تلقی شده و مساوی ١/٨٨ فرزند برای طول دوره باروری بوده است این رقم درمطالعه حاضر مورد بازبینی ودر آن عوامل متعددی از جمله احتمال توفیق سیاستهای جدیدجمعیتی واثرعوامل دیگری چون وضع ازدواج وطلاق نیز مد نظر قرار گرفته و با توجه به مجموعه یافته های حاصل اندازه آن از ١/٧ فرزند در آغاز دوره به ٢/١٥ فرزند در پایان دوره تغییر داده شده است ."