چکیده:
انسان آرمانی در حماسه های اقوام کهن ، در وجود قهرمانان حماسه ها متجلی می شود، که هر یک از 3 آنان بازتاب تفکر و ارزش های اخلاقی جامعة خویشتن است . حماسه سرایان بزرگی چون والمیکی و فردوسی در اثر خود به خلق چنین انسان آرمانی پرداخته اند. قهرمانان رامایانه ٤ و شاهنامه در واقع انسان را در مراتب گوناگون خویش نشان می دهند. در بررسی ویژگی های شخصیتی چنین انسان آرمانی ، صفاتی چون خداپرستی ، خردمندی ، دادگری ، بی نیازی ، وفاداری ، خیرخواهی و دوراندیشی بسیار بارز و برجسته اند. گر چه این ویژگی ها تا حدودی در هر دو اثر به طور یکسان یافت می شوند، اما هر کدام با توجه به پیشینة فرهنگی سرزمین خود بروزی متفاوت دارند. برخی ویژگی ها مانند وفاداری در انسان آرمانی رامایانه برجسته تر به چشم می آید، حال آن که فرهمندی ویژگی خاص انسان آرمانی شاهنامه است .
خلاصه ماشینی:
"اگر چه منظور والمیکی از سراییدن این داستان ، تنها بیان و به تصویر کشیدن زندگی کامل ترین بشر و مطلوب ترین انسان بود، تا دیگران آن را نمونه و سرمشق خود قرار دهند، اما از جنبه های دینی آن نیز غافل نبوده است .
٤. وفاداری یکی از ویژگی های بارز و برجستة انسان های کمال یافته نگاهداری عهد و پیمان و وفاداری است که در رامایانه بسیار مورد تأکید قرار می گیرد، چندان که شخصیت هایی که والمیکی خلق می کند بر سر حفظ عهد و پیمان حتی از جان خود می گذرند.
آنها از خود وفاداری و عشق نشان می دهند و می کوشند تا سرزمینی آباد داشته باشند و چون لایق داشتن فرمان روایی عادل و سامان بخش اند، در پایان می بینیم که با کشته شدن راون ، برادر او که فردی خردمند و نیک منش است ، به دستور رامه بر تخت پادشاهی لنکا می نشیند تا امنیت و سعادت را دوباره به مردم سرزمین لنکا باز گرداند.
فردوسی همواره از زبان افراد بلندمرتبة شاهنامه انسان را به قطع تعلق از دنیای ناپایدار که بر کسی جاودان نمی ماند، دعوت می کند و در عین حال به بهره گیری درست از دنیا فرا می خواند و به انجام نیکی دعوت می کند و بدین ترتیب ، شخصیت هایی چون ایرج ، سیاوش و کیخسرو را معرفی می کند که به اهداف و آرمان های انسانی می اندیشند و از تمام امیال و خواسته های خود دست می کشند."