چکیده:
این پژوهش در چارچوب بررسی تطبیقی شخصیت های ادبی در قلمرو ادبیات تطبیقی انجام شده است . تهمینه یکی از زنان جسور و فرزانة اساطیر ایران است که در شاهنامه و متون نقالی ویژگی های گوناگونی به او نسبت داده اند. آرتمیس نیز ایزدبانوی جنگ و شکار اساطیر یونان است که صفات و ویژگی هایش به تهمینه بسیار شباهت دارد. نگارنده در این پژوهش براساس اصول مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی این دو شخصیت را مقایسه کرده است . نتیجة پژوهش نشان می دهد این دو در مواردی چون نام ، داشتن برادر توامان ، ارتباط با شکار و جنگل ، زیبایی ، باکرگی ، پیشگامی در عشق ، جنگاوری و تیراندازی با کمان به یکدیگر شباهت دارند، اما آرتمیس به خاطر ایزدبانو بودن و داشتن ویژگی های بغانه و همچنین تفاوت محیط فرهنگی یونان و ایران که باعث شده آرتمیس را زنی بی قید و بی رحم توصیف کنند که به زندگی خانوادگی پای بند نیست با تهمینه تفاوت دارد. بنابراین براساس نظریات استراوس و یونگ می توان گفت شباهت های این دو شخصیت در اساطیر ایران و یونان ، در ساختار مشترک اساطیر دو ملت و ناخودآگاه جمعی مشترک ریشه داشته و در نتیجه ادبیات مشابهی تولید کرده است . البته به خاطر تفاوت های فرهنگی و ادبیات این دو ملت ، در شکل ظاهری و برخی جزئیات با هم تفاوت دارند.
خلاصه ماشینی:
"نتیجة پژوهش نشان می دهد این دو در مواردی چون نام ، داشتن برادر توأمان ، ارتباط با شکار و جنگل ، زیبایی ، باکرگی ، پیشگامی در عشق ، جنگاوری و تیراندازی با کمان به یکدیگر شباهت دارند، اما آرتمیس به خاطر ایزدبانو بودن و داشتن ویژگی های بغانه و همچنین تفاوت محیط فرهنگی یونان و ایران که باعث شده آرتمیس را زنی بی قید و بی رحم توصیف کنند که به زندگی خانوادگی پای بند نیست با تهمینه تفاوت دارد.
تهمینه هنگام گفت وگو با رستم در شاهنامه تأکید می کند که تاکنون به کسی عشق نورزیده و با هیچ مردی ارتباط نداشته است و فقط به خاطر عشق به رستم و داشتن فرزند از اوست که به رستم چنین پیشنهادی می دهد: کس از پرده بیرون ندیدی مرا نه هرگز کس آوا شنیدی مرا ترایم کنون گر بخواهی مرا نبیند جز این مرغ و ماهی مرا (فردوسی ١٢٢) ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 Nemi در متون عامیانه ، تمام این ویژگی های آرتمیس در تهمینه دیده می شود، از جمله در مورد مردگریز بودن و امتناع او از ازدواج در یک نسخة نقالی آمده است : «دختر سهرم سمنگانی از مرد جماعت تنفر داشت و خوی مردان یافته و چون پهلوانان پیوسته در شکار و قتال بود» (صداقت نژاد ٢٢٦) و دختری پرهیزگار و پرهنر بود اما هر سلطانی که خواهان او شده جواب رد شنیده بود (همان ٢٢٨) و در مورد ارتباطش با رستم به عنوان یک مرد باید گفت در همة روایات ایرانی از جمله شاهنامه ، تهمینه همچون آرتمیس از رستم خوشش آمده و برای ارتباط قدم پیش گذاشته و به او اظهار علاقه می کند."