چکیده:
این پژوهش با هدف طراحی و تعیین برخی از ویژگیهای روانسنجی مقیاس ایمان در رابطه زناشویی به منظور تهیه ابزاری برای سنجش نگرش مذهبی در رابطه زناشویی انجام شد. به این منظور، 243 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای از بین دانشجویان دانشگاه های استان تهران و همسران آنها انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بود از مقیاس ایمان در رابطه زناشویی که بر اساس مطالعات نظری و پژوهشی و مصاحبه با زوجین مذهبی موفق طراحی شد، پرسشنامه تقدس در ازدواج و مقیاس حضور خداوند در زندگی زناشویی ماهونی و همکاران (1999)، شاخص رضایت زناشویی هادسون (1992) و مقیاس مذهب گرایی اسلامی بهرامی احسان (1384). داده ها نیز با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t گروه های مستقل تحلیل شد. در بررسی یافته ها، روایی محتوایی سوالات از نظر کارشناسان آگاه به موضوع و روایی صوری سوالات از نظر آزمودنیهای شرکت کننده در پژوهش در مرحله پایلوت مورد تایید قرار گرفت و 19 گویه در این مرحله حذف شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد 33 گویه باقیمانده از شش عامل الگوی عملی ـ اعتقادی دینی، (عدم) تردید اعتقادی، اتکا به خداوند، حضور خداوند، ارزشگذاری مذهبی و مسئولیت پذیری دینی اشباع شده است. هم چنین نتایج نشان داد که ایمان در رابطه زناشویی دارای روایی همگرای معنی داری با نمره های پرسشنامه های تقدس در ازدواج، حضور خداوند در رابطه زناشویی، شاخص رضایت عمومی زناشویی، و مقیاس مذهب گرایی اسلامی بود (001/0>p). همبستگی نمره-های آزمودنیها در دوبار اجرای آزمون به فاصله زمانی یک هفته معنی دار بود (85/0=r) که نشان از پایایی بازآزمایی خوب مقیاس می داد (001/0>p). هم چنین ضریب آلفای کرونباخ کل سوالات استخراج شده 94/0= αبود. با توجه به این یافته ها می توان نتیجه گرفت که مقیاس ایمان در رابطه زناشویی، ابزاری با روایی و پایایی مناسب برای سنجش نگرش مذهبی به زندگی زناشویی در زوجین است.
خلاصه ماشینی:
"جدول ٤: ضرایب همبستگی مقیاس ایمان در رابطه زناشویی با مقیاسهای مشابه به منظور ارزیابی روایی همگرا متغیر مذهب گرایی اسلامی حضور خداوند در زندگی زناشویی تقدس در ازدواج شاخص رضایت (عمومی ) الگوی عملی ـ اعتقادی دینی 0/658** 0/702** 0/447** 0/486** (عدم ) تردید اعتقادی * 0/219** 0/221** 0/175** 0/396** اتکای به خداوند 0/707** 0/684** 0/352** 0/546** حضور خداوند 0/711** 0/583** 0/396** 0/465** ارزشگذاری دینی 0/532** 0/463** 0/386** 0/471** مسئولیت پذیری دینی 0/404** 0/518** 0/266** 0/298** نمره کل ایمان در رابطه زناشویی 0/730** 0/728** 0/462** 0/579** ٠١١ ** ٠٠٠١<p (* گویه های عامل تردید اعتقادی به صورت معکوس نمره گذاری شد و نام عامل به عدم تردید اعتقادی تغییر پیدا کرد تا پرسشنامه قابل جمع باشد) همان طور که مشاهده میشود، تمامی مقادیر همبستگی در جدول ٤ معنیدار است (٠٠٠١<p) که میتوان نتیجه گرفت که مقیاس ایمان در رابطه زناشویی با مقیاس های مشابه خود، روایی همگرای معنیداری دارد.
محدودیت مطالعات میدانی در زمینه نقش باورهای مذهبی در زندگی زناشویی، بویژه باورهای مذهبی اسلامی، طراحی و تنوع سؤالات انتخاب شده را تحت تأثیر قرار میداد و هم چنین نبودن آزمون معتبر مشابه ، حتی در مطالعات غیر ایرانی، بررسی روایی همگرای پرسشنامه رضایت زناشویی مذهبی را با محدودیت روبه رو میکرد؛ با وجود این به علت اینکه نمونه پژوهش به دانشجویان متأهل محدود میشد، پیشنهاد میشود ویژگیهای روانسنجی مقیاس ایمان در رابطه زناشویی در جوامع دیگر نیز مورد بررسی قرار گیرد که دارای تنوع فرهنگی، سنی و تحصیلاتی متفاوتی هستند."