چکیده:
دین اسلام کامل ترین دین الهی است و دارای برنامه ای جامع برای رساندن بشر به سعادت در دنیا و آخرت است. احکام آن در عین آنکه پر نغز و آکنده از حکمت است، از ویژگی انعطاف پذیری و سادگی برخوردارند و بدان گونه نیستند که مکلف را در سختی و تنگنایی قرار دهند. خداوند (تعالی) ، هدف از تشریع احکام را آسودگی و راحتی بند گان ذکر نموده، نه مشقت و سختی آنان. نبی اکرم (ص) نیز، از شریعت اسلامی با عنوان « سمحه و سهله» یاد کرده اند. با این وجود عده ای از دشمنان اسلام، سعی در مخدوش نمودن چهره این آیین بزرگ الهی داشته و با سخت و خشن جلوه دادن احکام آن، شریعت اسلام را دین دست و پاگیری معرفی کرده اند که با مقتضیات زمان و دنیای امروزی همخوانی نداشته و با حقوق بشر در تضاد است. در این تحقیق کوشش شده با ذکر مصادیق متعددی از احکام عملی که بر، انعطاف پذیری و سادگی احکام شریعت اسلامی دلالت دارند، مثل: تیمم به جای وضو، افطار روزه و شکسته شدن نمازهای چهار رکعتی در حال سفر، وجود قواعدی چون « لا ضرر» و «لا حرج» ضمن تاکید بر انعطاف پذیری احکام دین اسلام، به رد و ابطال شبهات مخالفان پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
مستنداتی از قرآن و سنت و دلیل عقل و بعضی از قواعد مشهور فقهی برای اثبات این مطلب که احکام دین اسلام انعطاف پذیر و ساده هستند موجود است ، که با بیان هر کدام از آنها می توان ادعای مخالفان و معاندان اسلام را؛ مبنی بر شاق و دشوار بودن احکام اسلام رد کرده و به این حقیقت که اسلام آیین سمحه وسهله است پی برد.
و با توجه به این که در تعارض حدیث رفع با دیگر عناوین اولیه ، حدیث رفع حاکم است و با استدلال به حدیث رفع در مواردی که شک در اصل تکلیف بوده و از موارد فقدان نص محسوب می شود، نیازی به احتیاط در شبهات حکمیه تحریمیه و شبهات موضوعیه نیست و در آنها اصل برائت جاری می گردد، بنابراین می توان این حدیث را یکی از موارد مهمی دانست که دلالت بر انعطاف پذیری احکام در دین اسلام داشته و باعث تغییر در حکم اولیه می شود.
به همین منظور مواردی را که به نظر ما می تواند مصداق انعطاف پذیری احکام دین در این مورد باشد را بیان می کنیم تا نشان دهیم که دین اسلام، برای پیروانش احکام شاق و دشوار قرار نداده است .
٤- کسر مؤ نه ، از طرف مالک و حساب کردن حد نصاب بعد از کسر «مؤنه » مصداقی دیگر از انعطاف و سهولت احکام باب زکات است ؛ که به نفع مالک بوده و بیانگر این مطلب است که ، اسلام انصاف را برای همه کس رعایت کرده و نمی خواهد کسی متضرر شود.