چکیده:
در گذشته تاكيد اصلي دولتها و سازمانها براي موفقيت بر سرمايههاي مادي، فيزيكي و نيروي انساني بود؛ اما امروزه سرمايه ديگري به نام سرمايه اجتماعي مورد توجه قرار گرفته است. در انقلاب اسلامي ايران و بويژه در دوران دفاع مقدس، اين سرمايه به عنوان بزرگترين سرمايه همواره مورد توجه بوده است. حركت نيروهاي مردمي به سمت جبهههاي دفاع مقدس در دفاع از كيان اسلام و ايران عزيز در اين دوران نشاندهنده بلوغ فكري مردمي است كه به پيروي از امام خميني(ره) اين انقلاب عظيم را رقم زدند. بررسي اين دوران نشان ميدهد كه همواره نيروهاي مردمي در جبههها حضور داشتهاند؛ اما در برخي مواقع تعداد اين نيروها با افزايش و برخي اوقات با كاهش همراه بوده است. در مقاله پيش رو از طريق مصاحبه با فرماندهان و رزمندگان دوران دفاع مقدس و با استفاده از روش نظريه پردازي داده بنياد به تبيين عوامل جهت دهنده سرمايه اجتماعي در دوران دفاع مقدس مي پردازيم. در اين بررسي 59 مفهوم اصلي استخراج شده كه در قالب يازده مقوله انتزاعي تر طبقه بندي شده است. برخي از مهمترين مقوله هاي اين الگو عبارت است از: رهبري و ولايت حضرت امام خميني(ره)، مباني اعتقادي مردم، صفات روحي مردم، اوضاع جنگ و فضاي سياسي.
خلاصه ماشینی:
"جدول ٧: مفاهیم و مقولات استخراج شده ردیف مقولات مفاهیم 1 رهبری و ولایت حضرت امام (ره) ولایت حضرت امام ، تدبیر و بصیرت حضرت امام (ره)، هدایتگری حضرت امام (ره)، الهی بودن حضرت امام (ره)، آماده سازی ، مردمی بودن حضرت امام (ره) 2 اعتقادات و باورهای دینی ولایت پذیری ، عاشورا، مهدویت ، ایمان به خدا، دینمداری ، شهادت ، فرهنگ جهاد، دفاع از کشور، مقبولیت و مشروعیت حکومت ، دفاع از انقلاب ، تکلیف گرایی، عدالت ، اعتماد به نظام اسلامی 3 صفات روحی مردم روحیه حماسی ، امید، عشق ، عقلانیت اقتصادی ، ترس ، از خودگذشتگی، بصیرت ، عافیت طلبی ، اعتماد، رشد معنوی ، صمیمبت و ارتباطات نزدیک ، ابهام ، آگاهی مردم 4 نهادهای اجتماعی مذهبی خانواده ، پایگاه بسیج ، مسجد، شبکه های اجتماعی مذهبی ، نماز جمعه 5 فضای سیاسی وحدت ، اختلافات سیاسی 6 مدیریت سیاسی ـ نظامی توانمندی و تدبیر فرماندهان ، تدبیر مسئولان ، تبلیغات، صداقت مسئولان ، نفاق ، هدایتگری روحانیت ، رفتار مسئولان 7 وضعیت جنگ گسترش جنگ ، فتح و پیروزی ، از بین رفتن توازن قوا، تجهیزات ، میدان عملیات ، اقتصاد جنگ 8 عوامل خارجی دخالت بیگانگان 9 فضای جامعه فضای روحانی و معنوی ، فضای روانی 10 امداد الهی یاری خداوند 11 عوامل طبیعی اقتضائات دورهای جامعه ٣ ـ شناسه گذاری گزینشی با بررسی مفاهیم و مقولات استخراج شده ، عوامل هدایت کننده سرمایه اجتماعی در دوران دفاع مقدس در دو دسته عوامل اساسی و مداخله گر طبقه بندی شده است ."