چکیده:
امروزه پروازهای کدشیر یا نماد مشترک به عنوان یک ابزار مناسب به منظور فعالیت در چهارچوب حمل و نقل بین المللی هوایی به شکل یک رویه معمول پذیرفته شده و به عنوان بخش لاینفک از فعالیت یک شرکت هواپیمایی با پیامدهای آشکار برای طرفین این نوع قرارداد، حائز اهمیت است. این مقاله قصد دارد ضمن تبیین ماهیت و چیستی قرار دادهای کدشیر به پیامد های حقوقی این رویه در قراردادهای هوایی– آنجا که همزمان دو شرکت تصمیم به همکاری در حمل و نقل مسافر می کنند– اشاره نماید. هر چند یک قرارداد حمل و نقل بین مسافر و شرکت هواپیمایی-یا آژانس به نمایندگی از شرکت-ممکن است از قواعد عمومی قراردادها پیروی کند، اما اثر وجود قراردادهای کدشیر بین دو شرکت هواپیمایی به عنوان مثال در مسوولیت مدنی ناشی از سوانح هوایی نمود و بروز بیشتری پیدا کرده و نیاز تبیین ماهیت آن را بیش از پیش ضرورت می بخشد. در این مقاله سعی شده است علاوه بر بررسی قراردادهای کدشیر، به تبیین متصدی قراردادی، متصدی واقعی و انواع قرارادادهای کد شیر بپردازیم. هر چند قرارداد کدشیر با حق العمل کاری و جعاله مقایسه شده؛ اما نهایتا به این نتیجه می رسیم که تحلیل قرارداد کدشیر مبتنی بر ماده 10 قانون مدنی با منطق حقوقی و واقعیات معمول در صنعت حمل و نقل هوایی منطبق است.
خلاصه ماشینی:
یاتا کدشیر را چنین تعریف می کند: «کدشیر، کاربرد کد تشخیص پرواز یک متصدی بر روی سرویس انجام شده توسط متصدی دیگر است » INTERNATIONAL) (٦/AIRLINE CODE-SHARING )در این نوع قرارداد، متصدی الف فروش و تبلیغات سرویس های ایرلاین ب را – طوری که گویا برای خودش هست – به عهده می گیرد و حمل مسافر و بار بر عهده ایرلاینی غیر از ایرلاین اعلان شده در اسناد سفر (مانند بلیط ) است .
دپارتمان حمل و نقل آمریکا در بررسی سه ماهه خود از رویه معمول کدشیر متوجه شد که ٣٠ درصد از مسافران بین المللی -کسانی که از این نوع قراردادها استفاده می کنند- اطلاعی در مورد این که کدام متصدی، عملیات پرواز را انجام می دهد ندارند و همین موضوع ، دپارتمان را به منظور تصویب قوانین جهت پوشش دادن کاستیهای موجود ترغیب کرد IMPLICATIONS OF CODE-SHARING) (٣٢/AGREEMENTS ON AIR CARRIERS' LIABILITY به گونه ای که استفاده از علامت ستاره به عنوان مشخصه پروازهای کدشیر، فراهم کردن اطلاعات شفاهی به مسافران ، استفاده از تبلیغات رسانه ای برای معرفی این نوع پروازها در انجام این نوع پروازها الزام آور شد.
The Air Carrier’s Liability for Passenger) (١٣/Damages البته در این میان مخالفینی نیز هستند که معتقدند، متصدی واقعی نمیتواند موضوع کنوانسیون ورشو قرار گیرد چرا که برای اجرایی شدن کنوانسیون باید یک رابطه قراردادی بین آن و مسافر برقرار باشد تا در صورت سانحه به منظور دریافت غرامت با استناد به همین دلیل بتوان اقامه دعوا کرد.