چکیده:
ساختار اطلاعی در تمام لایههایی از نظام دستوری که معنا وجود دارد انعکاس مییابد. جملاتی که ترتیب سازهای غالب در زبان فارسی ندارند و نشاندار محسوب می شوند از این دسته هستند. ترتیب بینشان سازهها از لحاظ وضعیت اطلاعی کهنه-نو است. اما در ساختارهایی با ترتیب سازه ای نشاندار وضعیت اطلاعی نیز می تواند نشاندار باشد. به بیان دیگر تقطیع جمله به مبتدا- خبر ممکن است با تقطیع اطلاعی نو - کهنه منطبق باشد. اما همیشه اینطور نیست. نگارنده سعی دارد تا با اتکاء به دادههای زبان فارسی که از متون نوشتاری ادبی، علمی، داستانی و روزنامهای گردآوری شده است، نشان دهد که بهکارگیری یک صورت خاص چه وضعیت اطلاعی را باز مینماید.
خلاصه ماشینی:
نگارنده سعی دارد تا با اتکاء به داده های زبان فارسی که از متون نوشتاری ادبی، علمی، داستانی و روزنامه ای گردآوری شده است ، نشان دهد که به کارگیری یک صورت خاص چه وضعیت اطلاعی را باز مینماید.
با توجه به مطالب عنوان شده لمبرکت (١٩٩٦: ٥) ساختار اطلاعی را به صورت زیر توضیح میدهد: ساختار اطلاعی: «آن بخشی از دستور جمله است که گزاره ها به عنوان نمودهای ذهنی با ساختارهای دستوری - واژی به گونه ای ترکیب میشوند که با وضعیت ذهنی تعامل کنندگان که این ساختارها را به عنوان واحدهای اطلاعی در یک بافت گفتمانی خاص تعبیر و از آنها استفاده میکنند مطابقت داشته باشد.
با توجه به مثال های (٨) و (٩) و بررسی سایر داده ها شاید در ابتدا این طور به نظر برسد که سازه هایی پیشایند میشوند که حاوی اطلاع کهنه هستند.
اما این سازه از جایگاه خود پیشایند شده و در جایگاهی قرار دارد که در وضعیت بینشان اطلاع کهنه قرار میگیرد.
به این معنی که سازه های پسایند شده نیز حاوی اطلاع کهنه و یا نو هستند.
اما تفاوت در این است که اختلاف زیادی بین تعداد سازه های حاوی اطلاع کهنه که پسایند شده اند و آن دسته که حاوی اطلاع نو هستند وجود ندارد.
نمونه های (١٦) و (١٧) نشان دهندة سازه هایی است که حاوی اطلاع نو هستند و از جایگاه بینشان خود پسایند شده اند.