چکیده:
در قانون مدنی(ماده 1313) و آیین دادرسی مدنی(ماده 155) به طور غیر صریح به دلیل اطلاق مواد قانونی شهادت فرزند علیه پدر پذیرفته شده است.در حالیکه این حکم با رای و نظر مشهور، سازگار نیست که قرابت را مانع قبول شهادت میدانند.چرا که عدالت مفروض الوجود در شاهـد، مانع توجه تهمت میشود.اقامهی شهادت، از حقوق اجتماعی افراد است و نمیتوان فردی را بیجهت از آن محروم نمود.این نوشتار با نگاهی نقادانه به نظریهی مشهور، انگارهی پذیرش شهادت فرزند علیه پدر را مناسبتر میبیند. اطـلاق ادلهی قرآنی و روایی ناظر به لزوم ادای شهادت و دال بر حرمت کتمان آن( که برخی نص و صریـحاند و پارهای، ظاهـر) و همچنین اطـلاق و شمول ادلهی وجوب امر به معروف و نهی از منکر و نیز اصل اولیهی جواز شهادت و عدم ممنوعیت شهادت(که در قالبهای دیگری نیز قابلیـت صورتبندی و تقریر دارد) و همچنین لزوم تحقق و دستیابی به مقصـد و مقصـود شـارع،کمک میکند تا این ادعـا، قویتر و مستنـدتر، جلـوه نماید.
خلاصه ماشینی:
اطــلاق ادلـه ي قرآنـي و روايـيِ نـاظر بـه لـزوم اداي شهادت و دال بر حرمت کتمان آن( کـه برخـي نـص و صريــح انـد و پـارهاي، ظاهــر) و همچنـين اطـلاق و شمول ادله ي وجوب امر به معروف و نهي از منکر و نيـز اصـل اوليـه ي جـواز شـهادت و عدم ممنوعيت شهادت(که در قالب هاي ديگري نيز قابليـت صورتبندي و تقرير دارد) و همچنين لزوم تحقق و دست يابي به مقصـد و مقصـود شـارع،کمک ميکند تا اين ادعـا، قوي تر و مستنـدتر، جلـوه نمايد.
در مـواردي کـه پـدر ومـادر آگاهانـه يـا ناآگاهانه فرزند خود را از انجام واجبات و الزامات ديني(فرائض دينـي) منـع کـرده ويـا او را بـه معصيت و خلاف شرع (حرام) امر کنند، اطاعت از آنان نه تنها واجب نيست ، بلکـه حـرام اسـت .
جهـت و دليل ديگر اين که فرزند با شهادت عليه پدر، عملا وي را تکذيب کرده و نسبت دروغگويي بـه او داده است .
به همين جهت اگر عـاقشـدن فرزنـد به سببِ شهادت عليه پدر پذيرفته شده و حکم به عدم جواز شهادت فرزند عليـه پـدر داده شـود، اين احتمال هم وجود دارد والـدين ، عــاق فرزنـدان شـوند و ايـن يعنـي عــدم پـذيرشِ شـهادت والدين عليه فرزند.
به عبارت ديگر هرچنـد واجـب اسـت فرزنـد عليه پدر خود شهادت بدهد، اما حـاکم نبايد ايـن شـهادت را بپـذيرد.
بنابر ديدگاه و نظريه ي عدم جـواز شـهادت عليـه پـدر، در مورد اينکه ممنوعيت شهادت فرزند عليه پدر، منحصر به پدر بلاواسطه است يـا شـامل جـد و مادر و...