چکیده:
کتاب سلیم از آثار حدیثی شیعه متعلق به قرن اول هجری است. احادیث این کتاب در مقایسه با سایر مصادر فریقین مشترکات فراوان و متفرداتی دارد. در مقایسه میان کمیت مشترکات با متفردات، اکثریت روایات کتاب، گزارشهایی است که شواهد فراوانی دارد؛ اما درصد اندکی از آنها شامل متفردات است که بیشتر در محورهای اعتقادی، تاریخی، فضایل و مطاعن است. پژوهشهای محتوایی متفردات سلیم، بر پایه مبانی اعتقادی شیعه بیانگر اصالت محتوایی آنها است؛ نمونه آن، روایات وارده در موضوع معرفی ائمه اثنی عشر( است. اما اعتبار برخی از موضوعات همین متفردات مانند: معرفی فرقه سامره در میان فرق اسلامی، اغراق در بیان برخی فضایل علی( و سلیم، و مطاعن خلیفتین و همسران پیامبر(، خروج از مسیر حقیقت در بیان وقایع تاریخی، همچون بیان واقعه جمل و گفت و گوی محمد بن ابی بکر و ابوبکر در هنگام مرگ قابل اثبات نیست.
خلاصه ماشینی:
اما اعتبار برخی از موضوعات همین متفردات مانند: معرفی فرقه سامره در میان فرق اسلامی، اغراق در بیان برخی فضایل علی( و سلیم، و مطاعن خلیفتین و همسران پیامبر(، خروج از مسیر حقیقت در بیان وقایع تاریخی، همچون بیان واقعه جمل و گفت و گوی محمد بن ابی بکر و ابوبکر در هنگام مرگ قابل اثبات نیست.
نوشتار حاضر _ که پس از یافتن این شواهد، قرینهسازی، بررسی و نقد آنها در پژوهشی مستقل، 4 به متفردات سلیم دست یافته _ درصدد ارزیابی آن دسته از منقولاتی است که تنها از طریق سلیم نقل شده است؛ در حالی که به نظر میرسد برخی از این متفردات با عنایت به قراین موجود در کتاب سلیم و دیگر منابع حدیثی مورد اطمینان باشد، در باره برخی دیگر، به دلیل مخالفت با سیره و تاریخ صحیح و دیگر احادیث معارض حکم به صحت نمیتوان صادر نمود.
ائمه معصوم( وجود دارد که از میان آنها تنها در مورد حدیث چهل و پنجم از این کتاب به طور قطع میتوان گفت که تعداد امامان معصوم( سیزده نفر معرفی شده است.
در اندک زمانی، چنان که در حدیث نوزدهم هم آمده، دیگران پشیمان شده و به یاری آن حضرت شتافتند؛ اما، پذیرش این مطلب با وجود دو دسته روایات زیر با اشکال رو به رو است: _ روایاتی که یاری دهندگان علی(، در آنها با چهار نفری که سلیم بیان میکند، اندکی اختلاف دارد؛ به عنوان نمونه، کلینی در روایتی که از ابن تیهان نقل میکند، کسانی را که سرهای خود را تراشیده و آمادگی خود را جهت یاری آن حضرت اعلام کردند، ابوذر، مقداد، حذیفه بن یمان، عمار و سلمان فارسی نقل میکند.