چکیده:
در مقاله حاضر که در دو بخش منتشر میشود، چند و چون ترجمه پنج کتاب نقد و بررسی میشود که از چندپارهسازی کتاب دانشنامه مصور کیهان و سپس حذف و تحریف بسیاری از مطالب و افزودن افزودههایی ناصواب پدید آمدهاند. اشکالات رنگارنگ راه یافته به این ۵ کتاب چندان است که حتی برشمردن بخشی از آنها نیز کاری دشوار است. بسیاری از این اشکالات ناشی از سپردن کتاب به مترجمانی ناکارآمد یا دست کم نامتخصص است و شمار چشمگیری از اشکالات نیز احتمالا در مرحله صفحهآرایی و در کارگاه کتابسازی ناشر رخ دادهاست. از این میان میتوان به حذف بخشهایی قابل توجه از مطالب و تصاویر اشاره کرد که بیشر با هدف گنجاندن متن در کادری از پیش تعیین شده و گاه به سبب دشواری کار ترجمه رخ دادهاست. پدیدآوردن ترجمهای سخت نامعتبر از کتابی معتبر و کتابی سخت نازیبا از کتابی چشمنواز شاهکاری است که ناشر پیش از این نیز از عهده آن برآمدهاست. بخش نخست این مقاله به نقد و بررسی کتاب نگاهی به ساختار و سیر تحولات منظومه شمسی اختصاص دارد که هم مفصلتر از ۴ کتاب دیگر است و هم خطاهایی به مراتب بیشتر بدان راه یافتهاست. ۴ کتاب دیگر در بخش دوم مقاله (شماره آینده) نقد و بررسی خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
بر روی جلد و «شناسنامۀ» چند چاپ مختلف متن اصلی نقش مارتین ریس General Editor آمدهاست که البته برابرنهاد دقیقی در زبان فارسی ندارد و ترجمۀ واژهبهواژۀ آن یعنی «ویراستار عمومی» چندان گویا نیست؛ اما شاید «سرویراستار» (که بیشتر در مورد آثار دانشنامهای کاربرد دارد) نزدیکترین برابرنهاد برای آن باشد.
</TD> <TD>… profile (120, 125, 129, 139, 149, 161, 177, 187, 196, 201)</TD> <TD>نمایه (۱۵، ۳۲، ۵۶، ۷۶، ۱۰۱، ۱۵۵، ۱۷۲، ۱۸۴)؛ نمایهای از (۲۵، ۱۳۴)</TD> <TD>دورۀ چرخش (۱۳)</TD> <TD>rotation period</TD> <TD>دوره گردش (۱۵، ۲۵، ۳۲، ۵۶)؛ دوره چرخش حول محور خود (۱۰۱)؛ دوره چرخشی (۱۷۲)؛ دوره چرخش (۱۳۴، ۱۵۵، ۱۸۴)</TD> <TD>دورۀ گردش (۱۳)</TD> <TD>orbital period (length of year)</TD> <TD>دوره گردش (۵۶، ۷۶)؛ دوره گردش مداری (۳۲)؛ دوره گردش به دور خورشید (۱۰۱، ۱۵۵)؛ دوره گردشی (۱۳۴، ۱۷۲، ۱۸۴)</TD> <TD>رصد</TD> <TD>Observation</TD> <TD>مشاهده (۱۵، ۳۲، ۷۶، ۱۰۱، ۱۳۴، ۱۵۵، ۱۷۲، ۱۸۴)، ملاحظه (۲۵)</TD> <TD>گرانش</TD> <TD>Gravity</TD> <TD>گرانش (۱۵، ۲۵، ۳۲)؛ جاذبه (۵۶، ۷۶، ۱۰۱، ۱۳۴، ۱۵۵، ۱۷۲، ۱۸۴)</TD> <TD>شمار قمرها</TD> <TD>number of moons</TD> <TD>تعداد اقمار (۲۵، ۳۲، ۳۲، ۵۶، ۱۳۴)؛ تعداد قمرها (۱۰۱، ۱۵۵، ۱۷۲، ۱۸۴)</TD> <TD>فراز ابر</TD> <TD>cloud-top (177, 187, 196, 201)</TD> <TD>بالای ابر (۱۳۴)؛ ابر بالایی (۱۵۵، ۱۷۲، ۱۸۴)</TD> <TD>جاذبه بر فراز ابر</TD> <TD>cloud-top gravity (177); gravity at cloud tops (187, 196, 201)</TD> <TD>جاذبه بالای ابر (۱۳۴) جاذبه در بالای ابر (۱۵۵، ۱۸۴)؛ جاذبه در قلههای ابری (۱۷۲)</TD> <TD>قطر استوایی</TD> <TD>diameter at equator (120)</TD> <TD>قطر ناحیه استوایی (۱۵)</TD> نایکدستی در دادهنماها دادهنما۱۰ یکی از نماهای متن است که در آن، برای نمایش روشن و آسان دادههای پیچیده و انتقال سریع آن به خواننده، عناصر گرافیکی بهکار گرفته میشود.