چکیده:
موضوع شیعه، چگونگی پیدایش و گسترش آن و حکومتهای برآمده از این ایدئولوژی در طول تاریخ یکی از مهمترین مباحث تاریخ اسلام است. نویسندگان این کتاب در پی بررسی موضوعات فوق برآمدند و تلاش کردهاند با یک نگاه تازه سیر تاریخی دولتهای شیعی که از نسل پیامبر (ص) و اهلبیت آن حضرت بودند تا دولتهای شیعی مستقل و نیمهمستقل اعم از عرب و ایرانی از آغاز غیبت کبری تا حمله مغول و سپس تا تاسیس صفویان بپردازند. فرضیه نویسندگان این است که تا قرن سوم دولتهای شیعی توسّط کسانی بیشتر از نسل رسول خدا (ص) یا به نام کسانی از خاندان علوی بهوجود آمد و تنها از قرن چهارم به بعد دولتهای شیعی تاسیس شده با سردمداری غیرعلویان مطرح شد و با هجوم مغولان و برافتادن عباسیان، تعداد دولتهای شیعی بهخصوص با گرایش امامی بیشتر هم شد؛ و در نهایت با تشکیل دولت صفوی در ایران دولتی پایدار با مذهب شیعه بهوجود آمد.
خلاصه ماشینی:
فرضیه نویسندگان این است که تا قرن سوم دولتهای شیعی توسط کسانی بیشتر از نسل رسول خدا (ص) یا به نام کسانی از خاندان علوی بهوجود آمد و تنها از قرن چهارم به بعد دولتهای شیعی تأسیس شده با سردمداری غیرعلویان مطرح شد و با هجوم مغولان و برافتادن عباسیان، تعداد دولتهای شیعی بهخصوص با گرایش امامی بیشتر هم شد؛ و در نهایت با تشکیل دولت صفوی در ایران دولتی پایدار با مذهب شیعه بهوجود آمد.
آنها در آغاز قصد قیام علیه عبدالله بن یزید، حاکم آل زیبر در کوفه، را داشتند؛ اما او خود را حامی اهل بیت نشان داد و قاتلان امام را لعنت کرد.
سرانجام آخرین فرمانروای ادریسی، حسن بن قاسم کنون، توسط یکی از سرداران اموی به نام عبدالملک بن منصور بن ابی عامر دستگیر شد و در راه قرطبه به قتل رسید و با قتل او حکومت ادریسیان پایان یافت (همان، ص۷۰).
داعی صغیر در نبردی با سپاه سامانی شکست خورد و سرانجام به دست اسفار بن شیرویه کشته شد و با قتل او دولت علویان طبرستان به پایان رسید (همان، ۷۵).
دولت آل بویه: این حکومت شیعی در قرن چهارم تأسیس شد و قلمرو آن نسبت به دولتهای شیعی قبل، گستردهتر بود.
با شکست علی و ایوب مشعشعی و قتل آنها به دست شاهاسماعیل صفوی که نیروی موازی شیعی را در کنار خود تحمل نمیکرد، دور ۀ استقلال حکومت مشعشعیان به پایان رسید و پس از آن تا دو قرن دستنشاند ۀ صفویه بودند.