چکیده:
این نوشته، گزارشی است از سمینار «اخلاق صلح در اسلام» که در اکتبر ۲۰۱۵ در شهر هامبورگ برگزار شد. نویسندة گزارش که دبیر و مسئول برگزاری سمینار هم بوده است، بعد از مقدمهای کوتاه دربارة زمینة برگزاری این سمینار و گفتمان «اخلاق صلح» در آلمان، مباحث عمدة مطرحشده در سمینار و همینطور هجده مقالة ارائه شده در سمینار را به اختصار معرفی میکند. فهرست عناوین مقالات ارائهشده در سمینار در پایان گزارش آمده است.
خلاصه ماشینی:
"همانطور که یهودیت به مثابه یک دین سامی و از منطقة خاورمیانه به شکل مشابه «هالاخا» دارد که مثل فقه سیستم ارزشی فراگیر است، ولی در عین حال محوریت فقه به معنای نبود و کماهمیتی منابع ارزشی دیگر نیست و این پرسش همچنان موجه است که آیا میتوان با استفاده از حوزههای غیرفقهی در نظام معرفت اسلامی در بارة جنگ و صلح بحث کرد؟ از سوی دیگر، سهیل هاشمی در مقالة خود با عنوان «یافتن اخلاق صلح در شریعت» با اشاره به نقش محوری شریعت و فقه در سنت اسلامی، در امکان یافتن اخلاق صلح در منابع غیرفقهی اسلام تردید کرد.
انستیتوی الهیات و صلح، محصول شرایط اروپا و مخصوصا آلمان در نیمة دوم قرن بیستم و بعد از جنگ جهانی دوم است که نوعی گذر از گفتمان «جنگ مشروع»۶ به «اخلاق صلح»۷ را تجربه کرد عدم خشونت مسلمانان در مکه صرفا یک استراتژی نبود بلکه یک اصل بود یعنی بهجای اینکه در صدد تقلیل خشونت از طریق مطالعة اخلاق صلح در اسلام باشد با نوعی خشونت معرفتشناختی خشونت را بازتولید میکند و با عمیقتر کردن شکاف غرب و اسلام، به خشونت بیشتر دامن میزند از دیدگاه اولیور لیمن، هنر ادیان از جمله اسلام، ایجاد بالانس بین وظیفهگرایی و پیامدگرایی است اسلامی پس از گزارش چند دیدگاه، خود دیدگاه متفاوتی پیش کشید و مدعی شد که اصولا آنچه در جنگ مجاز است، «نیرنگ» است، نه «دروغ» جهاد ابتدایی از محدودۀ این چارچوبها تجاوز میکند چرا که بعضا همراه با اجبار در دین است و وظیفهای فراتر از خواست قرآن را برای پیامبر (ص) مقرر میدارد اصل امر به معروف و نهی از منکر در اسلام از گفتمان مسیحی این اصل متاثر نبوده ولی قرائت توماس آکویناس از مفهومی مشابه را متاثر از اسلام دانسته است"