چکیده:
در مقایسه با گذشته، که ورزش در ذیل ابعاد آیینی، مذهبی و جنگاوری معنا پیدا میکرد و امری مردانه تلقی میشد، امروزه، به دلیل پیوند عمیق با مدیریت بدن، فراغت و سلامت، ورزش ماهیتی فراجنسیتی به خود گرفته و به بخشی از زندگی روزمره بین زنان مبدل شده است. در پژوهش حاضر، به قصد راه بردن به تجربه و درک زنان از ورزش، به روش نظریة مبنایی با 30 نمونة زن دارای تجربة فعالیت ورزشی مصاحبۀ نیمهساختیافته بهعمل آمد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که زنان بهدلیل تناسب بافت فضایی و مکانی و ترس از افتادگی بدن به ورزش روی میآورند. در این میان، فهم برابریطلبانه از جنسیت، ایدهآلنگری بدن بهمثابة زمینۀ تسهیلگر و رسانهایشدن و فراگیری ورزش بهمنزلة شرایط مداخلهگر عمل کردهاند. بازسازی معنایی تجربه و درک زنان از ورزش بر آگاهانهبودن ورزش (ورزش بهمثابة هویت نقشی)، واسازی ردهبندیهای اجتماعی، تناسب اندام و لذتطلبی دلالت دارد. براساس مطالعة حاضر، ورزش برای بانوان کسب پذیرش اجتماعی، بازاندیشی و ارتقای سلامت جسمی و روانی در پی داشته است.
خلاصه ماشینی:
با آنکه زنان گرایش بالایی به سایر روش های مدیریت بدن ، مانند رژیم غذایی ، مصـرف مـواد آرایشی و بهداشتی ، داروهای افزایش و کاهش وزن و جراحی هـای زیبـایی دارنـد، بـا توجـه بـه وقت گیربودن ،گران بودن و عوارض جانبی این روش ها، امروزه ورزش و فعالیت جسمی بـه منزلـة یکی از از روش های درمانی مدیریت بدن بیشتر مورد توجه زنـان قـرار گرفتـه اسـت [٣٨]؛ بـه گونه ای که امروز می توان از پدیدة کنش ورزشی زنان سخن به میان آورد.
با توجه به مـوارد یادشـده و با عطف به جایگاه ورزش به منزلة یکی از ابعاد مدیریت بدن در رویکردهای نـوین هویـت هـای فردی و اجتماعی ، سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که دلایل و انگیـزه هـای روی آوردن بـه ورزش نزد زنان چه بوده است ؟ ورزش گویـای چـه معـانی بـرای کـنش گـران اسـت ؟ ورزش در زندگی فردی و اجتماعی زنان چه آثار و پیامدهایی در پی داشته است ؟ مروری بر آثار دیگران مروری بر مطالعات تجربی درخصوص ورزش بانوان مؤید آن اسـت کـه اغلـب ایـن مطالعـات از منظر روش شناسی کمی به انجام رسیده و سهم مطالعات کیفی بسیار ناچیز است .
برای انتخاب بانوانی که تجربه ها و خصوصیات بارزتری در رابطه با موضوع مطالعه شده داشتند، از روش نمونه گیری گلولة برفی بهره برده شد؛ بدین صـورت کـه پس از مصاحبه با تعدادی از بانوان ، که به ورزش مـی پرداختنـد، از مربیـان ورزشـی ، بـه عنـوان مطلعان این حوزه ، درخواست کردیم که افراد فعال ورزشی را، یعنی کسانی کـه بیشـتر در ایـن زمینه درگیرند و حاوی اطلاعات بیشتری هستند، به ما معرفی کنند؛ مثلا زمان اختصاص یافتـه به فعالیت ورزشی و پیوستگی فعالیت مبنا قرار گرفت .