چکیده:
لباس مانند زبان ، هویت قومی، اجتماعی و جغرافیایی و شأن و منزلت اجتماعی و اقتصادی مردم را مشخص میکند. در واقع ، تن پوش ها به مثابه مجموعـه ای از علایـم زبانی مادی هستند که برای شناختن عمیق یک هویت میتوان از این علایم نیـز بهـره برد. پوشاک سنتی مناطق مختلف واجد چنین ویژگیهـایی هسـتند. هـر چنـد شـاید امروزه این نوع پوشاک چندان در میان گروه های مختلف مردم رایج نباشد اما میتوان آنها را به عنوان علایم نشانه شناختی مورد بررسی قرار داد. پوشش زنان در آذربایجان بر اثر گذشت زمان دچار تغییر و تحول شده است . امروزه احتمالا جز تعداد اندکی از زنان این منطقه که متعلق بـه اجتماعـات گونـاگون ایلـی ـ عشـیره ای یـا روسـتایی ـ دهقانی هستند و نیز برخی زنان سالخورده شهری این پوشش ، علاقـه منـدان دیگـری ندارد و این پوشش ها جایگاه خود را به تولیـدات صـنعتی جدیـد داده اسـت . روش پــژوهش حاضــر، توصــیفی اســت و از روش هــای اســنادی، میــدانی (مشــاهده ) و نشانه شناسی بهره میجوید.
خلاصه ماشینی:
"لباس هر فرد نشانه ای است که بـه سـادگی از سوی افراد دیگر رمزگشایی میشود (مهدیه ، ١٣٨٩: ٢١٨) و گاهی ایـن فراینـد احترام بیشتر، طرد برخی گروه های اجتماعی، تداعی مناسـک خـاص و معنـای متفاوتی را در پی دارد؛ بنابراین لباس فرد بویژه در جامعه مدرن به صورت یکی از ابزارهای شیوه زندگی درآمده است و انتخاب های بسـیاری کـه در دسـترس افراد جامعه قرار دارد، این امکان را تشدید میکند.
» (اندروز و اندروز، ١٣٨٢: ٣١٣-٣١٢) از قرن بیستم به بعـد و بـا گسـترش شهرنشـینی و صـنعتی شـدن جوامـع مختلف ، استفاده از لباس های اصیل آذربایجـانی کـه یکـی از نشـانه هـای بـارز فرهنگی این منطقه است در معرض تغییر و تحولات قرارگرفـت و بـه تـدریج کــاربرد خــود را در شــهرها از دســت داد.
این نوع سرپوش در زمان قدیم استفاده بیشتری داشت و امـروزه معـدودی از زنان مسن از آن استفاده میکنند، همچنین در سابق قسمت پـایینی عـرقچین را که از روی پیشانی بیرون میماند بـا سـوزن دوزی یـا سـکه هـای قـلاب دار، سکه دوزی میکردند و معمولا برای نگهداری آن در بالای سر و محکم مانـدن در زیر روسری با بندهای نقره ای یا با نخ های بافته رنگین در زیر چانه محکـم میشد.
آشنایی با لباس ها و پوشـاک سـنتی مـردم منـاطق مختلـف ایـران تلاشی است برای معرفی بهتر پوشـاک سـنتی ایـران کـه هرچنـد بـا گسـترش مدنیت تا حدی از میزان استفاده آن کاسـته شـده اسـت ، امـا بایـد در حفـظ و نگهداری آن کوشا بود و آن را به جوانان و نسل های بعدی و علاقـه منـدان بـه هنر و فرهنگ این مرز و بوم شناساند."